Bir yanda “Bebeğinizi ağlamaya bırakırsanız uykuyu öğrenir.” diyenler. Diğer yanda “Aman uyku eğitimi mi? uzak durun.” diye uyaranlar.
Belki uykusuz geçen geceleriniz var, belki bebeğinizin uykuları gün içinde de çok düzensiz. Ya da sadece ona nasıl bağımsız uyuyabileceği konusunda rehberlik etmek istiyorsunuz. İnterneti açıyor ve nice uyku eğitimi fikri ile karşılaşıyorsunuz. Bir yanda “Bebeğinizi ağlamaya bırakırsanız uykuyu öğrenir.” diyenler, diğer yanda “Aman uyku eğitimi mi? Bebeğiniz ile ilişkinize zarar verir, ona travma yaşatır, uzak durun.” diye uyaranlar.
Geçenlerde yazdığım yazıda (UYKU EĞİTİMİ VERMEK YA DA BİRLİKTE YATMAK? İŞTE BÜTÜN MESELE BU!), buna karar verirken kendi gerçeğinizi iyi tartmalı ve sizin aile yaşamınıza uygun olanını seçmelisiniz demiştim. Karşılaşabileceğiniz durumlar ve karar verirken göz önünde bulundurmanız gerekenlerle ilgili de yardımcı olmaya çalışmıştım.
Hayatın gerçeği ve kendi gerçeğimiz önemli elbette. Ancak genel olarak hangi uygulamanın nasıl bir sonuç doğurduğu konusunda bilimsel çalışmalardan haberdar olmakta da fayda var. O yüzden bugün size 2012’de Avustralya’da yapılmış bir çalışmadan bahsedeceğim.
Uyku eğitimin çocukluk dönemine etkisi
173 çocuk ile yapılan bu çalışmada, bebeklik döneminde verilen uyku eğitiminin çocukluk dönemine etkileri incelenmiş. Bunun için, 7 aylık iken uyku eğitimi verilen ve verilmeyen bebeklere bir de 5 yaşında iken bakılmış. İlk aşamada, bir grup aile, kendine uygun uyku eğitimi metodu hakkında danışmanlık alıp uygularken, diğer gruba bu konuda herhangi bir danışmanlık verilmemiş. Çocuklar 5 yaşına geldiklerinde zihinsel gelişimleri, uyku problemleri, sosyal yönelimleri, stres regülasyonu, annelerinin depresyon seviyesi ve ebeveynleri ile ilişkisi incelenmiş. Ve işte sonuç: Bebeklik döneminde uyku eğitimi alan çocukların daha az uyku problemi yaşadığı ve annelerinin depresyon oranının çok daha düşük olduğu görülmüş! Ancak zihinsel gelişimlerinde, sosyal yönelimlerinde, stresi tolere etmede ya da ebeveynleri ile ilişkilerinde iki grup arasında bir fark bulunmamış. Yani uyku eğitimi alanlar da almayanlar gibi gelişme göstermiş bu alanlarda.
Araştırma sonucu
Bu çalışma bize bebeklerimize uyku eğitimi vermemizin olumlu sonuçlar yaratabileceğini gösteriyor. Ancak dikkat edilmesi gereken iki nokta var. Birincisi, aileler uyku eğitimi metotlarından “kendilerine uygun” olanını seçmişler. Yani uygulanan metotlarda ağlatmaya bırakma metodu da var. Daha yavaş ve adım adım verilen eğitim metodları da. İkincisi, çocuğun ebeveynleri ile ilişkisini değerlendirmede kullanılan testlerin yetersiz olduğunu düşünüyorum. Yani, tamam uyku eğitimi uygulayalım. Ancak hangi uyku eğitimini uygulayalım, sonucunda çocukla bağlanmamız nasıl olur sorularının yanıtı bu çalışmada yok.
Sonuç olarak bebeğin uyku beceri gelişimine fırsat tanımamızın çok net olumlu sonuçları var. Ancak bunun bebeğin annesi ile ilişkisini daha yakından inceleyerek yapılması gerektiğini düşünüyorum. Ben uyku danışmanlığı yaptığım vakalarda bunlara şahit oluyorum. 1) Annelerin bebekleri ile ilişkilerinin çok daha güvenli bir zemine oturduğuna. 2) Anne-bebek ilişkisinde oluşmuş zedelenme izlerinin dahi ortadan kalktığına.
Uyku eğitimi çeşidi ve ebeveyn-bebek ilişkisi üzerine bir çalışma yapılana kadar, benim uzman görüşüm şu şekilde. Ailenin bebeğin ruhsal durumunu da göz önüne alan, doğru adımlarla ilerlenecek bir yöntem uygulaması. Bu şekilde, bebeğin uyku becerisini geliştirmesine fırsat tanınması esnasında onu travmatik bir duruma maruz bırakmadığınızdan emin olur ve güvensiz oluşmuş bir bağınız var ise dahi onu güvenli bir bağlanma şeklinde dönüştürme imkanı bulmuş olursunuz.
Bebeğinizin sizin ile güvenli bir ilişki kurması, ihtiyacı olduğunda uyanması, uykularını yeteri kadar alması dileğiyle.
Sinem ÖZEN CANBOLAT
Uzm. Gel. Psikoloğu
“Çocukluk döneminde uyku problemleri” adlı yazımızı okumak için tıklayın.
