Önemli Noktalar
- Hassas dönemlerde, çocuklar belli becerileri ya da işlevleri görünürde bir yorgunluk ya da çaba olmadan edinir ya da tamamlarlar.
- Bu özel dönemi kaçırırlarsa bu yeterlilikleri o denli mükemmel ve güç harcamadan kazanamayacaklardır.
- Eğer bir çocuğun ilgisi engellenirse, sapmalar ortaya çıkar.
- Ebeveynler olarak bizim görevimiz esas olarak yetenekleri muhafaza etmek ve müdahale etmeden olumlu yönlendirmelerde bulunmaktır.
Hassas dönemlerde, çocuklar belli becerileri veya işlevleri görünürde bir yorgunluk veya çaba olmadan edinir. Hassas dönemler belirli bir zaman için devam eder ve bundan sonra asla tekrar yaşanmazlar. Böylelikle, bu özel dönemi kaçırırlarsa bu yeterlilikleri o denli mükemmel ve güç harcamadan kazanamayacaklardır. Demek ki işlev oluşturulsa da oluşturulmasa da süreçten geçeceklerdir.
Hassas dönemler birer birer ama aynı zaman sürecinde ortaya çıkarlar. Hassas dönemin tam zamanlaması her çocukta farklılık gösterecektir. Bu nedenle gözlem, çocuğa gerekli deneyim ve uyaranları sağlamak amacıyla, hassas dönemin tam zamanlaması için anahtar konumundadır. Böylelikle çevre hazırsa ve zenginse, bu durumda, çocuklarımız bu deneyimler yönünde, ihtiyaçları doğrultusunda ilgileneceği şeyleri seçer.
Hassas dönemlerin engelleri :
-Fakat bir çocuğun ilgisi engellenirse, sapmalar ortaya çıkar. (örneğin duyusal deneyimlerle ilgili organlarında sorun varsa, bu durumda sapmaların meydana gelmesinden sonra ilgileri gelişmez.)
Hatta çocuklar bu dönemlerden birini kaçırırlarsa, ilgili işlevi daha sonra ancak çaba harcayarak ve tam olarak özümsemeden edinirler. (Örneğin yeni bir dili yine öğreneceklerdir ancak öğrenmeleri daha zor, aksanları daha ağır olacaktır)
Aynı zamanda çocuklar sürekli olumlu deneyime ihtiyaç duyar. Bu deneyimleri yapma şansları olmazsa bu süreçlerden faydalanamayacaklardır.
Demek ki Öfke nöbetleri genelde yerine getirilmemiş hassas döneme yönelik bir reaksiyondur.
Ebeveynler olarak bizim görevimiz :
Ebeveynler olarak bizim görevimiz esas olarak yetenekleri muhafaza etmek ve müdahale etmeden olumlu yönlendirmelerde bulunmaktır. Bunun dışında çocuklarımız için zengin bir çevre hazırlamamız, bu çevre üzerinde çalışmaları için bağımsızlık ve zaman vermemiz gerekir. (Çocuklarımıza evlerimizde sunacağımız zengin çevre düzenlemeleri, oda tasımlarına ilişkin makalemizi henüz okumadıysanız okumanızı tavsiye ederiz.) Çocuklarımız ancak tekrarla yaptıkları şeyde başarı gösterebilir ve bu hassas dönemlerden tam olarak istifade ederler.
Yazan ve Derleyen:
Funda Güngör Akpınar, Montessori Eğitmeni, Association Montessori Internationale
Özel Mutlu Panda Montessori Anaokulu Kurucusu
