Özellikle 2-3 yaş döneminin özelliklerini ve birçok anne babanın çocuklarının onları dinlememesinden doğan zorlanmalarını diğer uzman yazılarımızda da sık sık paylaşıyoruz. Bu dönem çocuklarınızın sizi dinleme becerisinden ziyade kendilerini dinlettirme çabasının ön planda olduğu dönemdir. Halen iç öğretmenlerini ya da iç seslerini dinlemeyi tercih ederler. Tekliflere hayır demeyi çok severler. İç öğretmen ile ilgili detaylı bilgi için “Inner teacher: İç öğretmen” yazımızı okuyabilirsiniz. Bu dönemi belli oyun ve etkinliklerle çocuklarınıza karşısındakileri dinleme becerisini öğretmek için kullanabilirsiniz. Gelin sizinle bazı ipuçları paylaşalım:
Dinleme becerisi geliştiren oyunlar
- Çocuğunuza komut verip; o komutu yerine getirme oyunu oynayabilirsiniz. Daha sonra o bir komut verir ve siz de onu yerine getirebilirsiniz. İsterseniz Kidokit uygulamamızdan “Haydi komutları yerine getirelim” isimli oyunumuza ait komutları baskı odamızdan bulabilirsiniz. Herkes çektiği komutu yerine getirmeye çalışır!
- Tıp Oyunu ya da Sessizlik Oyunu, tıp dendiğinde çocuklarınızın bir süre sessiz kalıp çevrelerindeki sesleri dikkatle dinlemelerine fırsat veren bir oyundur. Bu oyunu oynarken çocuğunuzu sessizlik içerisindeki detay minik sesleri duymaya çalışması için yönlendirebilirsiniz. Sokaktan geçen bir araba ya da dışarıdaki kuş gibi. Sessiz zaman bitince neler duyduğunuz hakkında konuşabilirsiniz. Bu etkinlik çocukların kendilerini kontrol etmeleri (self-control) ve öz-disiplin için de çok güzel bir aktivitedir. Ayrıca tüm ailece sakinliğe ihtiyaç duyduğunuz zamanlarda da yapabilirsiniz.
- Sesler için farklı objeler seçin. Herbirine bir kaşıkla vurup çocuğunuzun çıkan sesleri dikkatle dinlemesini sağlayabilir daha sonra çıkan sesin hangi objeden geldiğini bulmasını isteyebilirsiniz. (Bu yaştaki birçok çocuk için bu aşama henüz bu yaş için erken olabilir ama yavaş yavaş denemeye başlayabilirsiniz.) Şimdilik rahat ayırt edilebilir objeleri seçmeye özen gösterin.
- Eko oyunları oynayabilirsiniz.
- Şarkı ya da tekerlemeleri “boşlukları doldurma” şeklinde ya da paslaşarak söyleyebilirsiniz.
- Gözlerini kapatarak sessizce sizi dinlemesini isteyebilir ve eline vereceğiniz bir objeyi tutmasını sağlayarak yukarı, aşağı, elinin yanına, ayağının üzerine götürmesini isteyerek oyunlar oynayabilirsiniz.
- Komutlar vererek bir çizgi ya da resim çizmesini isteyebilirsiniz. Örneğin şimdi bir çizgi çiz. Şimdi sarı kalemi al ve bir çizgi daha çiz gibi.
- Ara sıra kısık sesle konuşmaya ve anlaşmaya çalışın.
- Arada çocuğunuzun kulağına güzel mesajlar fısıldayın.
- Bir şarkı, şiir ya da tekerleme söyleyip (uydurmak da serbest), her bir mısranın ardından tekrarlamasını isteyin.
Tavsiyelerimiz
Tüm bu tür egzersizler çocuğunuza gerekli zamanlarda durup gerekli zamanlarda dinleme kabiliyeti kazandıracaktır. Ayrıca sesini ayarlama, farklı sesleri ayırt edebilme gibi yetilerle duyu gelişimine de katkısı olur. Ancak bu egzersizleri bir de davranışsal bazı egzersizlerle birleştirirseniz çocuğunuzun başkalarını dinleyebilme yetisini çok daha iyi beslemiş olursunuz. Örneğin size bir şey söylemek istediğinde “Bir dakika kızım, şu anda bir şey üzerinde çalışıyorum. Ama merak etme, 2 dakika içinde bitirir bitirmez gelip sana katılacağım.” diyebilirsiniz. Ya da siz telefondayken ya da başkasıylayken onu duyduğunuzu, sizden bir şey istediğinin farkında olduğunuzu ve işiniz biter bitmez onu dinleyeceğinizi söyleyebilirsiniz. Tabii ki bunları gerçekleştirebilmek için sözünüzü tutmanızı öneririz. Ve kısa bir süre sonra mutlaka tüm dikkatinizle birlikte çocuğunuzun yanında olmanız çok önemlidir.
Yazan ve Derleyen:
Funda Güngör Akpınar, Montessori Eğitmeni, Association Montessori Internationale
Özel Mutlu Panda Montessori Anaokulu Kurucusu
