Önemli Noktalar
- Bu dönemlerde bebeğiniz minik minik kendini ayağa kaldırma ve yürüme çalışmalarına başlamış olabilir.
- Getirilen hediyeler arasında ya da bebeklerin ihtiyaçları için alınan bir çok eşya arasında yürüteç de olabilir ancak yürüteç yapılan araştırmalar ışığında bebekler için pek çok önerilen bir araç değildir.
- Yürüteç kullanımının pek çok farklı olumsuz sonucu olabilmektedir.
- Bu olumsuz sonuçlardan bir kaçı şunlardır; Güvenliği düşük, gelişim basamaklarını yavaşlatıyor, parmak ucunda yürümeye yol açabiliyor, motor planlama becerisi daha yavaş gelişiyor vb.
- Bebeğinizin yürümeye çalışırken kendi kendine yapacağı her ön hazırlık ve hareket, onun farklı bir alandaki gelişimine destek verdiğinden bu süreci kendi hızında yaşamasını sağlamak çok daha faydalıdır.
Bu dönemlerde bebeğiniz minik minik kendini ayağa kaldırma ve hatta yürüme çalışmalarına başlamış olur. (Başlamadıysa da çok normal, kısa bir süre sonra başlayacaktır.) Bebeğiniz için gelen hediyeler arasında yürüteç de bulunur. Kidokit ekibi olarak yürüteç kullanımını önermiyoruz ve kredibilitesi yüksek pek çok araştırmanın önermediğini de gözlemliyoruz. Ayrıca yürüme becerisinin kazanılmasına kadar geçen süredeki sürünmelerin, emekleme çabalarının, emeklemenin ve kendini kaldırmak için gösterdiği tüm gayretlerin çocuğunuzun bütünsel gelişimi için büyük faydaları olduğunu da bilmenizi istiyoruz. Örneğin emeklemek bebeğinizin hem kaba motor kas gelişimini destekleyecek hem derinlik, görsel-mekansal algısının gelişmesini sağlar. Bırakın bebeğiniz her gelişim adımının keyfini çıkarsın. Yürüteci özellikle tavsiye etmememizin başka sebepleri de var. Yapılan birçok araştırma var. Mesela American Academy of Pediatrics Derneği gibi birçok dernek yürüteç kullanmanın sağlıklı olmadığnda hem fikirler. Peki, neden önerilmiyor, gelin sebeplerini birlikte görelim:
Güvenliği düşük
Bebekler yürüteç sayesinde hızlı transfer oldukları için ani hareketlerle tehlikeli yerlere gitme olasılıkları daha yüksek. Bu durum ani çarpmalara, düşmelere, ayak burkulmalarına sebep olabiliyor. Kısaca ev kazalarına davetiye çıkarttığı öne sürülüyor.
Gelişim basamaklarını yavaşlatıyor
Smith Andrea Siegel ve Cleveland’ın Case Western Reserve Üniversitesi araştırmacıları bir araştırma yaptı.Bu 1999’da Journal of Developmental and Behavioral Pediatrics’de yayınlanan bir araştırmadır. Araştırmanın amacı, bebek yürüteçlerinin, bebekler üzerindeki etkilerini analiz etmekti. Çalışma, 109 bebekte motor ve zihinsel gelişmeyi, yürüteç tecrübesi olanlar ve olmayanlar arasında analiz etti. Yürüteç kullanan bebeklerin kullanmayanlara nazaran daha geç oturdukları, geç süründükleri, geç yürüdükleri tespit edildi. Aynı zamanda yürüteç kullanan bebekler kullanmayanlara göre zihinsel, motor gelişim standart ölçeklerinde daha düşük puan aldılar.
Parmak ucunda yürümeye yol açıyor
Bebeklerin yürüteç içinde transferi esnasında, hareket etmek için, kendilerini öne doğru itmeleri gerekiyor. Bu durum onların parmak ucunda basmalarına sebep oluyor. Sürekli bu şekilde transfer olduğunda, alışkanlık haline gelip, yürümeye başladıklarında bu alışkanlık maalesef devam ediyor.
Motor planlama becerisi daha yavaş gelişiyor
Yürüteç kullanan ve yürüteç kullanmayan bebeklerin motor planlama becerileri karşılaştırıldığında; yürüteç kullanan bebeklerin motor planlama becerilerinde kullanmayanlara göre daha geç kaldıkları tespit edilmiştir. Bu duruma neden olarak, yürüteç kullananların, bir yerden bir yere transferinde motor planlama becerilerini çok kullanmadan ayak ucunda transfer sağlamaya çalıştığındandır. Yürüteç kullanmayan bebeklerse, kendini bağımsız bir şekilde transfer etmek için, sürekli vücudunu planlamak zorunda kalır. Bu durumun yürüteç kullanmayan bebeklerde motor planlama becerisini daha hızlı geliştirdiği gözlendi.
Oluşacak diğer olumsuz durumlar:
- Vücudu daha yerçekimine karşı dik durmaya hazırlıklı olmadığından yığılarak duracağı için kifoz veya skolyoz gibi omurga eğriliklerine neden olur.
- Ayak yapısı daha hazır olmadan bastırıldığı için ayak deformiteleri oluşur.
- Kalça yapıları tam gelişmeden, tüm vücut ağırlığının simetrik ya da asimetrik olarak kalçalara yüklenmesi sonucu kalça problemleri oluşur.
- Bebeğiniz kaşla göz arasında masa örtülerini tutup çekerek masa üzerindeki ağır cisimleri üzerine düşürür. Veya akla gelmedik bin bir türlü tehlikeye maruz kalır. Amerika Birleşik Devletleri’nde yapılan araştırmalarda 1-12 ay arasında geçirilen kafa travmalarının nedenleri arasında, %90 oranında yürüteç kazaları tespit edilmiştir.
- Bebek kısıtlı bir mekanda kaldığı için psikolojik gelişimini de olumsuz yönde etkilemektedir.
Kısaca yürüteç kullanımının pek çok farklı olumsuz sonucu olabilmektedir. Ayrıca bebeğinizin yürümeye çalışırken kendi kendine yapacağı her ön hazırlık ve hareket, onun farklı bir alandaki gelişimine destek verdiğinden bu süreci kendi hızında yaşamasını sağlamak çok daha faydalıdır.
Bebeğinizin kısa bir süre sonra evde gülücüklerle dolaşması dileğiyle…
Yazan: Nimet Altıok, Ergoterapist
Kidokit Kurucu Ortağı ve Scandic O.T. İstanbul Merkezi Kurucusu
Sensory Scandic O.T. İzmir Merkezi Kurucu Ortağı
Kaynak: https://www.memorial.com.tr/saglik-rehberleri/bebeginizi-yurutecle-yurutmeyin/