Önemli Noktalar
- Sol beyin lobumuz, vücudumuzun sağ tarafını yönetirken; sağ beyin lobumuz sol tarafını yönetir.
- Sağ beyin, beynimizin yaratıcı kısmıdır ve görsel ve işitsel konularla ilgilenir.
- Çocuğunuz ilkokul çağına geldiğinde sol beynini daha fazla kullanabilecek ve daha mantıklı olarak, kurallı düşünme becerisini geliştirecektir.
- Çocuklarımızın sağ ve sol beyinlerini koordineli şekilde kullanabilmeleri oldukça önemlidir.
Beynimiz davranış ve düşünme biçimlerine göre ikiye ayrılıyor. İlk olarak sağ ve sol beyin farklı özellikler sergiliyor. Vücudumuzla beynimiz arasında çaprazlama bir ilişki mevcuttur. Yani sol beyin lobumuz, vücudumuzun sağ tarafını yönetir. Sağ beyin lobumuz sol tarafını yönetir. Özellikle bu yazımızda sağ ve sol beyin özelliklerini kısaca hatırlatacağız. Böylelikle çocukluk yıllarında sağ beyin ve sol beyin lobunun entegrasyonunun öneminden bahsedeceğiz.
Sağ beynin özellikleri
Sağ beyin, beynimizin yaratıcı kısmıdır. Özellikle görsel ve işitsel konularla ilgilenir. Hatta sezgilerimizde sağ beynimizi kullanırız. Hayal kurma sağ beyinle ilişkilidir. Oysa sol beyin ise beynimizin mantıksal kısmıdır. Matematiksel işlemlerle, kelime, sayı ve sembollerle ilgilenir. Ayrıca sebep-sonuç ilişkisini kurmamızı ve analitik düşünebilmemizi sağlar.
Okul öncesi çocuklarımızda sağ beyin daha baskındır. Bu nedenle çocuklar bu dönemlerde kurallara bağlı kalmaksızın düşünürler. Hatta akıllarına geleni söylerler ya da yapmak isterler. Bu yüzden Dr. Maria Montessori yaklaşık üç yaşına kadar çocuklarımızın içlerindeki öğretmeni (inner teacher) dinlediklerini söyler. Bu dönemde çocuklardan mantıklı olmalarını beklemek için erken olacaktır.
Sol beynin özellikleri
Çocuğunuz ilkokul çağına geldiğinde sol beynini daha fazla kullanır.. Hatta daha mantıklı olarak, kurallı düşünme becerisini geliştirecektir. Çocuklarımız, sol beyinlerini de etkin kullandıklarında daha akıllıca konuşurlar. Kısacası dili daha iyi kullanabilen, gerçeği algılamada daha başarılı olan bir performans sergilemeye başlarlar.
Sağ beyin ve sol beyin lobunun entegrasyonu
Çocuklarımızın sağ ve sol beyinlerini koordineli şekilde kullanabilmeleri oldukça önemlidir. Özellikle bu ufak yaşlarda sizlerin ve öğretmenlerinin çocuklara her fırsatta sağ ve sol beyin loblarını birlikte çalıştıracak etkinlikleri yaptırmaları gerekir. Ayrıca ufak yaşlarda özellikle sağ ve sol kolu çaprazlayarak yapılan (crossing the line-yani vücudun orta noktasını geçerek yapılan) aktiviteler bu açıdan önemlidir. Kidokit uygulamamızda sağ ve sol beynin koordineli çalışmasını teşvik eden çok sayıda ve farklı aktivite örnekleri bulunmaktadır.
Çocuklarımız için yabancı bir dil öğrenmek, biraz daha büyüdüklerinde, piyano ve bateri çalmak, sol el ile sağ ayaklarına dokunmak, belirli bir hareketi taklit etmek ve yapılan bir hareketi anlatmak vb. çalışmalar, sağ ve sol beynin senkronizasyonu anlamında faydalı olacaktır. Kidokit uygulamamızdaki pek çok etkinlikte bu konuya önem veriliyor. Özellikle farklı yaş gruplarında sağ ve sol beynin birlikte çalışmasını teşvik edecek farklı etkinlik örnekleri sunulmaktadır.
Bütün Beyinli Çocuk
Beyin gelişimi ve sağ ve sol beynin kullanımına ilişkin daha fazla bilgi edinmek isterseniz New York Times’ın en çok satanlar listesine giren Daniel J. Siegel ve Tina Payne Bryson tarafından kaleme alınmış olan “Bütün Beyinli Çocuk” isimli kitabını okumanızı önerebiliriz. Siegel ve Bryson kitaplarında “Beynin olgunlaşma hızı genellikle miras aldığımız genlere bağlıdır. Ama entegrasyon düzeyi, tamamen anne baba olarak çocuğumuzu her gün ne şekilde etkilediğimize bağlıdır” der.
Yazarlara göre “entegre edilmiş bir beyin, kişinin daha iyi kararlar almasını, bedenini ve duygularını daha iyi kontrol etmesini sağlar. Özellikle kendisini daha iyi anlamasını, daha güçlü ilişkiler kurmasını ve okulda başarılı olmasını sağlar. Bütün bunlar, ebeveyn ve çocuk bakımından sorumlu diğer kişilerin entegrasyon ve akıl sağlığının temelini hazırlayan deneyimleriyle başlar.” Kidokit uygulamamızda psikolog, eğitmen ve terapistlerimiz tarafından hazırlanan farklı birçok aktivite bu entegrasyonu sağlamakta size yardımcı olacaktır.
Hazırlayan:
Funda Güngör Akpınar, Montessori Eğitmeni, Association Montessori Internationale
Özel Mutlu Panda Montessori Anaokulu Kurucusu
Kaynak:
“Bütün Beyinli Çocuk”, Daniel J. Siegel ve Tina Payne Bryson
Brain Development in Young Children Conference: New Frontiers for Research, Policy and Practice (Küçük Çocuklarda Beyin Gelişimi Konferansı), Families and Work Institute, University of Chicago, Haziran 1996
