Yaratıcı drama ve çocuk

Değişen Çocukluklar

Günümüz ebeveynleri olarak çocuklarımızı bir araya getirdiğimizde hepsinin farklı yerlerde oynadığını görüyoruz. Beraber bir oyun kuramadıklarını yada oyun oynarken sıklıkla çeşitli çatışmalar çıktığını gözlemlemişizdir. Oysa kendi çocukluğumuza baktığımızda ise bu tip çatışmaların daha az yaşandığını hatırlarız. Bu gibi durumlar ebeveyn müdahalesine gerek kalmadan kendi kendine çözülürdü. Eskiden ebeleme, saklambaç, don-ateş, yakan top, ip atlama vb. gibi oyunlar oynanırdı. Özellikle tüm enerjisini boşaltabilen ve sıklıkla bir araya gelerek sosyalleşebilen çocuklardık. Halbuki günümüzde yerini zamanlarının çoğunu bir yetişkin gözetiminde kontrollü bir ortamda geçiren çocuklara bıraktık. Ayrıca sokakta oyun oynamak giderek unutulan bir eylem haline geldi.  Çünkü hem git gide betonlaşan kentler hem yaşanan teknoloji devrimi hem de güvenlik vb. kaygılarımız yükseldi. Sokak oyunlarında mızıkçı damgası yememek için olumsuz yanlarını törpüleyen çocuklar vardı. Ama şimdi nadiren bir araya geldikleri halde bu kıymetli zamanı sadece kendileri yönetmek isteyen, grupla hareket edemeyen, sıklıkla liderlik çatışmaları yaşayan günümüz çocuklarına dönüştüler.

Yaratıcı Drama

Şimdilerde hayatımıza giren yaratıcı drama kavramı beraberinde getirdiği bir çok fayda var. Özellikle oyunun iyileştirici gücüyle günümüz çocuklarının yarasını saracak bir yara bandı olma özelliği taşıyor diyebiliriz. Genellikle özel okullarda sosyal kulüp yada ders olarak karşımıza çıkan drama nedir? Çocuklar için ne gibi faydaları var? sizinle paylaşmak istedik.

Yaratıcı drama günümüzde sıklıkla dramatizasyonla karıştırılmaktadır. Yaratıcı drama eğitimini almış eğitmenlerden yıl sonunda çocuklara bir tiyatro oyunu hazırlaması beklentisine girmek yanlıştır. Çünkü yaratıcı drama sürecine eğitim penceresinden bakmalıyız. Çünkü amaç, önceden belirlenmiş kazanımların süreç sonunda, katılımcılar (yetişkinler veya çocuklar) tarafından edinilmesidir. Bu nedenle bu açıdan bakıldığında yaratıcı dramayı tiyatrodan ziyade bir “alternatif bir eğitim metodu” olarak görmek daha uygundur. Mesela bir drama eğitmeni, drama yöntemini kullanarak günümüzde ebeveynlerin gündeminde olan konuları işleyebilir. Özellikle akran zorbalığı, mahremiyet, gruplaşma, sınav stresiyle baş etme gibi konuları işleyerek hem çocukların empati kurmasını hem de bu konuları irdeleyerek bilinçlenmelerini sağlayabilir.

Ömer Adıgüzel Eğitimde Yaratıcı Drama adlı kitabında yaratıcı dramayı şöyle tanımlıyor. “Yaratıcı drama, bir grubu oluşturan üyelerin yaşam deneyimlerinden yola çıkarak yapılır. Bir amacın, bir düşüncenin doğaçlama ve rol oynama gibi tiyatro tekniklerinden yararlanarak canlandırılmasıdır. Bu süreç deneyimli bir eğitmen eşliğinde ve uygun bir mekanda yürütülür.”

Türkiye’de yaratıcı drama çalışmalarının öncüsü olan İnci San ise eğitimde yaratıcı dramanın getirdiği faydaları şöyle açıklıyor. “Eğitimde yaratıcı drama, özellikle okullardaki çeşitli öğrenim basamaklarında çocuğa kendini tanımayı, yeti ve yeteneklerini keşfetmeyi öğretiyor. Grup arkadaşlarını tanımayı, kendini onların yerine koyabilmeyi, bir düşünceyi çeşitli yönleriyle irdeleyebilmeyi, oynayarak ve yaşayarak öğrenmeyi sağlamaktadır.” (San, 1991)

Yaratıcı drama yaratıcılığı geliştirir. Çocuğun kendini tanımasını sağlar. İletişim becerilerini, empati becerisini, dil ve sözel ifade becerisi geliştirir. Çocuğun demokratik tutum ve davranış geliştirmesini sağlar.

Eğitim sistemimizin daha çok görsel ve işitsel olarak sunulmasının getirdiği dezavantajları drama ile yıkacağımıza inanıyor. Dramanın ülkemizdeki eğitim sistemine daha çok hizmet etmesini diliyorum.

Yazan ve derleyen: Melis Tanrıverdi / Drama eğitmeni