Bebek/çocuk dostu bir çevre yaratmanın ipuçları

Bu yazıyla beraber  “Hazırlanmış çevre ve bebek odası düzenlemeleri” ile ilgili yazımıza göz atmanızı öneririz. 

Şimdi gelin hazır çevreyi doğru yapılandırmak ve çocuk dostu bir çevre yaratmak adına çocuklarınızın odalarında ve diğer yaşam alanlarınızda ne gibi ufak dokunuşlar yapabileceğinize bir göz atalım.

Öncelikle Montessori eğitiminden bağımsız olarak çocuk odalarındaki genel dikkat edilecek hususları sizlerle paylaşmak istiyoruz. Daha sonra ise farklı yaş gruplarında çocuğunuzun odasının hazırlanma şeklinde ipuçları vereceğiz.

Oda seçimi ve şartları:

• Çocuğunuzun odasını seçerken gürültüden uzak olmasına (huzurlu/güzel bir uykunun gelişimlerindeki önemi çok büyük!) özen gösterin. Tabi bunun yanında odanın kontrol edeceğiniz bir mesafede olması da oldukça önemli. Özellikle de bebeklik yıllarında.
• Seçeceğiniz odadaki en önemli özelliklerden biri rahat havalandıracağınız aydınlık bir oda olmasıdır. Mümkünse doğuya bakan odaların tercih edin ve odanın doğudan ışık almasını sağlayın. Kuzey cephesine bakan odalar daha soğuk, nemli ve rutubetli olmakta; batıya bakan odalar ise özellikle yaz geceleri çok sıcak olmaktadır.
• En iyi ve güvenli ışıklandırma tavandan yani bebeğinizin ulaşamayacağı yerden yapılır. Özellikle bebeğiniz küçükken güçlü ışık kullanmamaya özen gösterin. Nitekim bebekler ışığa bakmayı çok severler ve farkında olmadan zarar görürler.
• Uyku zamanlarının kalitesi açısından güneş sızdırmayan güneşlikler ya da stor taktırın.
• Çocuk odalarının ne çok sıcak ne de soğuk olmaması tavsiyemizdir. Genel olarak 20 – 22 derecede tutulması uygun olacaktır.
• Bebek odasının nem derecesi de önemlidir. Eviniz kaloriferli ise özellikle kış aylarında odada nem oranı düşük olur. Eğer rutubet ölçen bir aletiniz yoksa bir tane almanızı tavsiye ederiz. % 40’ın altındaysa nem oranı düşüktür. Yükseltmek için kalorifer üzerinde duran ve içine su konan bir filtre edinir ya da mümkünse bir nemlendirici kullanabilirsiniz.

Kullanılacak malzemelerin seçimi

• Yağlı boya yerine çabuk kuruyan, koku bırakmayan ve bakteri barındırmayan su bazlı boyaları kullanmanızı tavsiye ediyoruz. Bebeğinizin/çocuğunuzun odasını boyatırken gözlerini yormayacak, olumlu etkisi ve sakinleştirici etkiye sahip olan pastel renkler kullanabilirsiniz.

Çocuk odasında kullanmayı düşündüğünüz renklerin dili ile ilgili yazımızı okumak için tıklayınız.

• Gelelim odanın taban döşemesine. Çocuk odalarında halı mikrop tuttuğundan tavsiye edilmemektedir. Bizler doğallığın çocuklar için en güzel ve sağlıklı seçenek olduğuna inanıyoruz. Örneğin masif ahşap kaplama en güzel tercihlerden biri olacaktır. Mutlaka halı koymak istiyorsanız antibakteriyel ve temizliği kolay olan halıları tercih etmenizi önereceğiz. Özellikle bebeklik yıllarında bebeğiniz zamanının çoğunu yerde geçirecek. Taş kaplamalar hem soğuk olur hem de düşme anlarında yaralanmaya yol açma ihtimali daha fazladır.

Mobilya seçimi

• Yaş gruplarına göre ne tür mobilyaları önerdiğimizi “Montessori felsefesine göre oda/ev düzenlemeleri”yazı dizisinde okuyabilirsiniz. Ancak en başta hangi tür mobilya seçerseniz seçin mobilyaların boyalarında kanserojen madde içermeyen, kokusuz boyaların kullanıldığından emin olun. Ne kadar doğal malzeme tercih ederseniz o kadar iyi. Ahşap, bulunduğu mekanda hava sirkülasyonunu sağladığından, bulunduğu alanın havasının temizlenmesine de yardımcı olur. O yüzden doğal ahşap ve minimalist mobilyalar oldukça ideal.
• Mobilyaların köşeleri sivri olmayan yuvarlak hatlarda olmasına; bebek veya çocuğunuzun çarpması anında kendisine zarar vermeyecek yapıda seçilmesine özen gösterin. Aynı şekilde mobilyaların mümkün olduğunca düz ve sade olmasına dikkat edin. Nitekim fazla girintili çıkıntılı mobilyalarda toz birikimi daha kolay temizlik ise daha zor olmaktadır.
• Özellikle masa, sandalye gibi taşınır mobilyaların mutlaka çocuk boyunda olmasına; diğerlerinin de çocuğun rahatça kullanacağı şekilde organize edilmesine dikkat edin. Oda düzenlemelerinde bu konuya daha detaylı değineceğiz. Odanın fazla mobilya ile dolu olmaması ve çocuğa hareket alanı tanıması çok çok önemli. Şayet çekmeceli bir sistem kullanıyorsanız çekmecelerde kullanılacak ray sistemlerinin kendiliğinden yavaşlayarak kapanmasını sağlayan özellikteki fren mekanizmalarından oluşmasına dikkat edin.

Güvenlik önlemleri

• Odadaki her şeyi gözden geçirirken çocuğunuz tutunup çekerse ne olur gözüyle bir bakın. Mobilyaları olası sallanma, deprem vb. durumlar için mutlaka duvara monte edin.
• Devrilecek aydınlatmalar, askılar vs. kullanmayın. Her türlü fiş, kordon vb.leri için gerekli güvenlik önlemleri alınmalıdır.

Yatak seçimi

• Yatak ve karyola ile ilgili konularda Montessori felsefesi geleneksel yöntemlerden biraz farklı düşündüğü için bu konuya yaş aralıklarına göre önerdiğimiz oda tasarımlarında değindik. Mobilya seçiminiz ne olursa olsun yatak seçiminde mümkünse antibakteriyel ve doğal kauçuktan imal edilmiş lateks yatakları ya da en azından yarı ortopedik yatakları önerebiliriz.
• Bebeğiniz için seçeceğiniz nevresim, uyku seti, battaniye ve diğer tüm tekstil ürünlerde de antialerjik özelliğinin olmasına özen göstererek; nefes alan materyaller seçmeniz çok daha sağlıklı olacaktır. Yatak takımlarının mümkün olduğunca antibakteriyel ve nefes alabilen malzemelerden seçilmesini önereceğiz. Çarşaf ve nevresim takımlarının %100 pamuklu kumaştan olması, battaniyelerin delikli, sentetik karışmamış %100 pamuklu olmasına özen gösterin. Biliyoruz daha maliyetli ama bir kez alırım ve uzun dönem kullanırım diyebilmeniz mümkünse organik malzemeleri tercih edin. Pamuğun verimli bir şekilde yetişmesine engel olan böceklerin giderilmesi için kullanılan tarım ilaçları içerisinde kimyasal pestisid yani böcek ilacı bulunur ve kullanılan bu ilaçlar, içerdiği kanserojen maddelerle hem toprağa, hem de doğaya zarar verirler. Oysa pamuk, organik sistemde yetiştirilirken kimyasalların hiçbirine maruz kalmaz. Organik almaya karar verirseniz mutlaka sertifikalı olmasına dikkat edin. Özellikle bebeğinizin/çocuğunuzun teniyle birebir temas eden iç çamaşırlarında organik ürün kullanımına özen gösterin.
• Tuvalet alışkanlığını henüz kazanmamış bebek ve çocuklarda yatakla çarşaf arasında alez (koruyucu) kullanarak olası kazalarda yatağınızın kirlenmemesini sağlayabilirsiniz.

Bu ipuçları bebeğiniz/çocuğunuz için hem sağlıklı hem de gelişimlerini destekleyen bir ortam yaratmanızda faydalı olacaktır. Hazırladığınız çevrenin gelişimi destekleyebilmesi adına farklı yaş seviyelerinde farklı özellikler taşıması da önemli olacaktır.

Çocuğunuzun ev içerisindeki yaşam alanından bahsettiğimizde aslında sadece çocuk odasını kastetmiyoruz. Banyo, tuvalet, mutfak ve salon da çocuğumuzun evde çok vakit geçirdiği tüm diğer alanlar söz konusu. Elbette çocuğunuz olduğunda tüm evinizi ve tüm düzeninizi değiştirmenizi istemiyoruz. Ancak küçük ayrıntılara dikkat ederek evinizdeki farklı yaşam alanlarını çocuk dostu hale getirebilir ve hayatı sizin için de çocuğunuz için de hem daha güvenli hem de daha kolay hale getirebilirsiniz. Bu konuda daha fazla bilgi almak ve bu alanlarda da bir düzenleme yapmak isterseniz aşağıdaki yazılarımızı okumanızı öneririz.

1. “Çocuk dostu mutfaklar” konusunda ipuçları için tıklayınız.

2. “Çocuk dostu oturma odaları” konusunda ipuçları için tıklayınız.

3. “Çocuk dostu banyolar” konusunda ipuçları için tıklayınız.

4. “Çocuklar için hazırlanmış çevre ne demek ve neden önemli?” konusunda bilgi almak için tıklayınız.

Dilerseniz konu ile ilgili videomuzu izleyebilirsiniz…

Yazan: Funda Güngör Akpınar, Montessori Eğitmeni, Ass. Montessori Internationale

Kidokit Kurucu Ortağı ve Özel Mutlu Panda Anaokulu Kurucusu