Bu hafta yani 5. hafta adetiniz gecikti gecikmenin gebeliğe bağlı olduğundan şüphelenmeye başladınız. Hamile olduğunuzu öğrenmek için gebelik testi yaptırmaya karar verdiniz. Şimdi bu testlerin biraz ayrıntısına gireceğiz:
Evde yapacağınız testlerle gebelik testi negatif geldiğinde sonuç çok güvenilir olmaz. Zira testler kandan idrara geçen beta HCG hormonu belli seviyeye ulaşmadan pozitif sonuç vermez.
Bu test negatif çıkarsa ve siz hamile olduğunuzdan şüpheleniyorsanız bir kliniğe baş vurun. Doktor muayenesi olmaya gerek kalmadan kanda gebelik testi yapılmasını talep etmelisiniz.
Ancak test sonucu rakamsal bir değer içerdiğinden bu rakamı kendi kendinize yorumlamanız çoğu zaman zordur. Bir doktor görüşüne ihtiyaç duyarsınız. Bu nedenle bu testleri ancak doktorunuz önerirse yaptırın.
Son zamanlarda henüz adet gecikmesi olmadan dahi yapılabilen idrar testleri (“erken gebelik testleri”) mevcuttur. Ancak yukarıda söylenenler bu testler için de geçerlidir.
Ve işte beklediğiniz sonuç: “PLANOTEST: (+) MÜSPET” ANNE ADAYLARI DÜNYASINA HOŞGELDİNİZ!!
İdrar testiniz pozitif çıktığında bunun hatalı olma olasılığı oldukça düşüktür.
5. HAFTA SİZDE OLUŞAN DEĞİŞİKLİKLER
Bebeğiniz geçen haftanın sonunda rahim iç tabakasına yerleşti. Vücudunuza Beta HCG adı verilen hormon salgısını yaparak sinyaller göndermeye başladı. Bu hormon kanda normal şartlarda yalnızca gebelik olduğunda bulunan ve idrarda da saptanan bir maddedir.
Bu hafta adet görürseniz asla “Ben ne zaman gebe kalacağım?” endişesine kapılmayın. Korunmasız bir siklusta (adet döngüsünde) bir kadının gebe kalma şansı yanlızca %25’tir. İlk birkaç denemeden sonra kadınlar sıklıkla bu endişeye kapılırlar ve doktora koştururlar. Her kadının gebe kalma “hızı” farklıdır. Biz doktorlar genellikle 12 ay boyunca (yaşı ileri olanlarda 6 ay boyunca) düzenli bir şekilde ilişkide bulunulmasına karşın gebe kalamadığınızda bazı tetkikler başlatırız.
Dikkat: Hamile kalmakta aceleci davranırsanız kendinizi kısa zamanda gereksiz bir tüp bebek uygulamasının başrol oyuncuları olarak bulursunuz. Sabredin…
Bazı durumlarda ise adet kanamanız gecikmesine rağmen gebelik testiniz menfi gelir.
Bunun en muhtemel nedeni testin erken dönemde yapılması. Bununla beraber gerçekten de adet kanamanız gebelik dışı bir nedene bağlı gecikmiş olmalı.
Üreme çağındaki kadınlarda adet kanamasının gebelik dışında en sık gecikme nedeni ruhsal olaylardır.
Yumurtlama olgusunun beyindeki merkezihipotalamus bölgesidir. Bu bölge beyin korteksi adı verilen duygu ve düşüncelerimizin oluştuğu beyin üst merkezinin denetimi altındadır.
İleri derecede gebe kalma arzusu, ileri derecede gebe kalma korkusu, ruhsal stres, iklim değişiklikleri ve diğer birçok neden bu bölgenin hipotalamusa “adet gecikmesi” emrini vermesine neden olur.
Bu hafta hamile olduğunuzu öğrendiğinizde aklınıza geçen ay boyunca içtiğiniz ilaçlar, çektirdiğiniz bir röntgen filmi, katıldığınız “içkili-bol dumanlı” bir toplantı veya yaptığınız ağır bir egzersiz gelebilir. Doğa bu konuda şöyle demektedir:
“Ben seni uyarmadan önce (adet kanaman gecikmeden önce) yaptığın şeylerden sorumlu değilsin. Ancak ben sana adet kanamanı geciktirerek mesaj verdiğimde günlük yaşamında dikkatli olmalısın”.
Bunun tıbbi çevrimi “ya hep, ya hiç” kuralıdır.
Adet gecikmesi olmadan önceki dönemde bebek henüz az sayıda hücreden ibaret olduğundan bebeğe zarar verecek bir etken tek bir hücreyi bile etkilese gebelik daha ileri gidemez. Gebelik devam ediyorsa etken (gecikme olmadan önceki dönem) gebeliğe hiç zarar vermemiş demektir. Bu bir kural olmakla beraber muhtemel istisnai durumlar için doktorunuza danışın.
Muhtemel Doğum Tarihinizi ve Gebelik Haftanızı Hesaplayın
Gebelik süresi Son Adet Tarihinizin ilk gününden itibaren ortalama 40 hafta veya 280 gündür. 38. haftanın başladığı gün ile 42. haftaya girilen gün arasında gerçekleşen doğumlar miyadında gerçekleşmiş olarak kabul edilir. Gebelik haftanızı ve muhtemel doğum tarihinizi hesaplamak için elinize haftaları gösteren bir takvim alın. Son Adet Tarihinizin ilk gününü bu takvime işaretleyin. Bu tarihten elle sayarak 40 hafta ileri gittiğinizde muhtemel doğum tarihinizi bulacaksınız. Herhangi bir zamanda gebelik haftanızı hesaplamak için aynı takvimde bulunduğunuz tarihte kaç tam hafta ve bu tam haftanın üzerinden kaç gün geçtiğini elle sayarak hesaplayabilirsiniz. Gebelik haftanızı ve Muhtemel Doğum Tarihinizi hesaplamak için sitedeki hesaplayıcıyı da kullanabilirsiniz.
Bu gebelik haftasında ultrason yapıldığında yandaki görüntü elde edilir: Birkaç milimetrelik bir gebelik kesesi.
Bebeğiniz bu dönemde 0.2 – 0.4 milimetre uzunluğunda oval bir disk şeklinde ve organlar oluşmaya başlıyor.
Ektoderm adı verilen yapı beyin-omurilik, duyu organları ve sinir sisteminin tüm parçalarını, cilt, saç, tırnak, dişler, dış dünyaya açık tüm boşluklar (ağız içi, sinüsler, gözün kornea tabakası gibi) ve ter, meme ve gözyaşı salgı bezleri gibi dış dünyaya salgı yapan salgı bezlerini,
Endoderm adı verilen yapı: Sindirim sistemi ve aksesuarlarını (karaciğer, pankreas, safra kesesi), solunum sistemi, idrar torbası ve tiroid bezini,
Mezoderm adı verilen yapı ise kaslar, kemikler, lenf sistemi, dalak , kalp ve dolaşım sistemi, böbrekler ve üreme organlarını oluşturacaktır.
Hızla büyümeye devam eden bebeğinizin boyu bu haftanın sonuna doğru 1.5 – 2 milimetre olacak.
Alttaki resimde bebeğinizin ilk gelişen organlarından biri olan kalbi ve koryon villusları aracılığıya madde alışverişi yapan vücut sapını görüyorsunuz. Vücut sapı daha sonra göbek kordonuna dönüşecek.
Kalp embriyoda ilk gelişen organ olarak bu haftanın ortasında atmaya başlayacak. Bir inşaat yapmaya başlandığında gerekli malzemelerin inşaat sahasına getirilmesi için ilk önce transport başlar. Benzer şekilde bebeğinizin kalbi atar. Oluşan ilk yollardan bebeğe gerekli malzemeler anne kanından buraya taşınmaya başlanır. Embriyoya sıkı sıkıya bağlı olan yolk kesesi bu dönemde bebeğe ait kan hücresi üretiminden sorumludur ve diğer işlevleri henüz tam olarak çözülememiştir.
Bebeğin beyin ve omurilik dokusu bu haftanın başından itibaren nöral oluk boyunca gelişmeye başlamıştır. İnşaatın “şantiyesi” yani yönetim binası oluşmuştur.
İlk Haftalarda Beslenme
Birinci trimester (ilk üç aylık dönem) anne adayının bulantı, tiksinme, kokulara duyarlılık, iştahsızlık yaşadığı dönemdir. Anne adayları bebeklerini yeterince besleyemedikleri endişesini taşırlar. Bu dönemde kendinizi herşeyi yemek için zorlamayın. Dikkatlice değerlendirdiğinizde bazı gıdaların size çekici geldiğini ve bunları rahatlıkla yiyebildiğinizi görebilirsiniz. Ağırlığı bu gıdalara verin.
Aşırı bir beslenme bozukluğu olmadığı sürece (bu tür durumlar enderdir) bebeğinize zarar vermezsiniz.
İlk trimesterdeki bu “sorunların” temel amacı aslında sizi toksik maddelerden korumaktır. Sigaradan nefret ettiğinizi görmek ne kadar güzel birşey değil mi? Beslenme bozukluğu sizi çok etkilerse doktorunuza mutlaka danışın.
Beslenme konusuna bu haftada geniş olarak yer verilemeyecek olmasına karşın bilmeniz gereken ilk şey günlük öğün sayınızı dört, hatta altıya çıkarmanızın size getireceği faydadır.. Bu önlem bir yandan midenizin aşırı dolmasını ve rahatsız olmanızı engelleyecek diğer yandan kan şekerinizin düşmesi sonucu oluşan “aşırı yeme” ihtiyacınızı frenleyecektir.
Sebze ve meyveler, protein, kalsiyum ve sıvı alımına özellikle dikkat etmelisiniz. Aşırı yağlı ve aşırı karbonhidratlı yiyecekler gereksiz kalori dışında fazla bir fayda vermezler.Hamilelik döneminde çiğ etlerden (çiğ köfte, pişmemiş şarküteri ürünleri gibi) uzak durmalı ve yiyeceklerinizi iyi bir şekilde yıkamaya özen göstermelisiniz.
Bunun nedeni bu yiyeceklerde bulunması muhtemel toksoplazma mikrobunun bebeğinize zarar verme ihtimalinin bulunmasıdır.
Toksoplazmanın diğer bir bulaşma yolu da kediler olduğundan sokak kedilerinden uzak durmalı, kedinizin bakımını eşinize devretmelisiniz.
Ülkemizde pastörize edilmemiş sütlerle yağılan peynirlerin tüketimi yaygın bulunmamasına karşın yine de bilmeniz gereken, bu peynirlerin Listeria adı verilen bir bakteri taşıyabileceği ve bu bakterinin bebeğinize zarar verebileceğidir.
Maden suyu, soda gibi sıvıları almanızda bir sakınca olmamasına karşın kafein içeren içecekleri (kahve, kola,çay gibi) aşırı tüketmekten kaçınmalısınız. Güvenli üst sınır belli olmamasına karşın günde en fazla iki birim kafein içerikli içecek tüketmeniz yerinde olacaktır.
Alkol
Alkol tüketimi konusunda ise veriler çelişmekle beraber bu madde içinde güvenli üst sınır belirlenememiştir ve bebeğinizin gelişmekte olan beyin hücrelerini öldürme özelliğine sahip bu maddeden tüm gebeliğiniz boyunca uzak durmalısınız.
Cinsel yaşamınızı doktorunuzun da önerileri doğrultusunda sürdürmenizde bir sakınca görülmemesine karşın bazı özel durumlarda (kanama, ağrı, düşük riski, erken doğum riski, enfeksiyon riski gibi) doktorunuz cinsel yaşamınıza kısıtlama getirebilir.
Hamilelik dönemi, doğum ve doğum sonrası ile ilgili ayrıntılı bilgiler içeren bu bölümümüz Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Dr. Kağan Kocatepe tarafından hazırlanmaktadır.
