15. HAFTA SİZDE OLUŞAN DEĞİŞİKLİKLER
Artık gebelikte 15. hafta dönemine girdiniz. Rahiminizi artık dışarıdan elle hissersiniz. Elinizi karnınıza koyduğunuzda elinize top gibi, yumuşak bir kitle gelecektir. İşte bebeğiniz buradadır. Birkaç hafta içinde varlığını yeterince belli edecektir merak etmeyin. İlk gebeliğinizi yaşıyorsanız bebeğinizin hareketlerini hissetmek için birkaç hafta daha beklemelisiniz. Sizin gibi ilk gebeliğini yaşayan bir arkadaşınız bebek hareketlerini hissettiğini söylediğinde endişelenmeyin. Onun hareket olarak algıladıkları geçen hafta belirttiğimiz gibi muhtemelen kendi bağırsak hareketleridir.
Su içiyorsunuz değil mi?
Su, doku metabolizmasının vazgeçilmez bir ögesidir ve bu özellikleriyle aslında bir besin maddesi olarak görülür.
Günde en az 8 bardak su içmeye ve sıvı gıdalar almaya özen gösterin.
Sıvı tüketimi özellikle yaz aylarında artırılmalıdır.
Hamilelikte belli miktarlarda soda ve maden suyu da tüketilir.
Pratik olarak söylemek gerekirse: idrar renginizin açık sarı olması yeterince sıvı aldığınızın güvenli bir göstergesidir.
Hamilelikte ultrasonografi incelemesinde bakılanlar
Ultrasonografi incelemesi yapılırken gördüklerinizi daha iyi anlamanız için bazı kavramlardan haberdar olmalısınız. Doktorunuz karnında gezdirdiği probun açısını değiştirerek, pozisyonunu değiştirerek bebeğinizi çeşitli açılardan inceler. Probun konumu değişirken ekrandaki görüntü değişikliği bebeğinizin hareketi değildir. Bebeğinizin hareketi ancak prob sabit pozisyondayken gözlemlenir.
Yukarıda soldan birinci resimde bu haftada bebeğinizin ultrason görüntüsü yer almaktadır.
Bu haftalardan itibaren yapılan her ultrasonografide dört standart ölçüm alınır:
Bunlardan biri anne ve baba adaylarının bazen yanlışlıkla bebeğin yüzü zannettikleri AC (karın çevresi) ölçümü (soldan ikinci resim), ikincisi bebeğin üst bacak kemiği olan FL (uyluk kemiği) ölçümü (soldan üçüncü resim), üçüncüsü ve dördüncüsü ise BPD (şakaklar arası mesafe) ve HC (başçevresi) ölçümleridir (soldan dördüncü resim).
Ultrason içindeki bilgisayar yapılan ölçümleri gebelik haftasına çevirir ve bu hesaplanan hafta ortalama bir haftadır.
Sizin gerçek gebelik haftanızla bilgisayarın hesapladığı bu ölçümler her zaman tam olarak birbirinle uyuşması gerekmez ve çoğu durumda uyuşmaz da.
Her bir ölçümün alt ve üst sınırı vardır ve bu sınırların dışında yer almadıkça bu “farklılık” bir anlam ifade etmez.
Yine bebeğin bir ölçümü başka bir haftaya, diğer bir ölçümü de başka bir haftaya tekabül eder, bu da normaldir.
Ultrasonografi bu dört ölçüm yardımıyla tahmini bir kilo belirler ve bu belirlenen kilo gerçek kilodan +/- %15 kadar farklı olur. Ultrasonografi ölçümlerinde boy ölçümü yapmak zordur ve gerekli olmadığından çoğu doktor boy ölçüm sonucu bildirmez.
Ancak bazı doktorlar uyluk kemiğinin uzunluğuna göre bebeğin tahmini bir boyunu anne adayına bildirir.
Ultrasonografi cihazı kemikleri beyaz (soldan beşinci resim), içi sıvı dolu yapıları siyah (soldan son resim) gösterir. Bebeğin tüm vücut kemikleri beyaz görünür, mide, idrar torbası, kalp, amniyos sıvısı ise siyah görünür. Hatta diğer yapılar bu iki renk spektrumu arasında yer alırlar.
Günümüz teknolojisinde bebeği gerçek renkleriyle gösteren ultrason yoktur. Yalnız damarları renkli gösteren renkli Doppler teknolojisi bazı ultrason cihazlarında vardır.
15. HAFTA BEBEĞİNİZDE OLUŞAN DEĞİŞİKLİKLER
Bebeğinizin kemik ve kas dokusu bu gebelik haftasından itibaren biraz daha hızlı gelişmeye başlar. Hatta cildi bu haftada çok ince ve şeffaftır ve cilt yüzeyinde belirgin damar yapıları izlenir.
Lanugo adı verilen ipeksi cilt tüyleri de bu haftadan itibaren gelişmeye başlar. Bu tüyler 26. haftaya kadar varlığını sürdürür.
Yandaki ultrasonda bebeğin yüzü ve göz boşluğunun içinde lens (mercek) yapısı görülmektedir.
Bebeğin kemik yapısı beyaz, içinde yüzdüğü amniyos sıvısı siyah olarak görüntülenmiştir.
Bu gebelik haftasının sonuna doğru yapılan ultrasonda erkek bebeklerin testis ve penislerinin görülmesiyle %100 doğrulukla cinsiyet belirlenir. Ancak daha ileri haftalara kadar ve hatta bebek doğana kadar cinsiyeti belirlenemeyen bebekler de olur.
Bu, bir yandan bebeğin pozisyonuyla, öte yandan cinsiyetiyle (kız bebekler daha geç tanınır), yine ultrason cihazının ve ultrasonu yapan kişinin özellikleriyle ilgilidir.
Gebelik döneminde ilaç kullanımı
Doktorunuz illaki size çeşitli nedenlerle ilaç kullanmanız gerektiğini söylemiştir. Özellikle gebelikte sık kullanılan ilaçlar bulantı gidericiler, vitaminler, demir ilaçları, ağrı kesiciler, mide ilaçları, antibiyotiklerdir. Doktorunuzun size önerdiği ilaç sizdeki tıbbi bir durumu gidermek için olacağı gibi (enfeksiyonlar, kansızlık), sizin konforunuzu sağlamak için de olur (bulantı gidericiler, mide ilaçları). Tıbbi durumlara yönelik ilaçlar mutlaka kullanmanız gerekli olan ilaçlardır. Örnek olarak bir idrar yolu enfeksiyonu tedavisinde kullanacağınız ilaç sizin erken doğum yapma riskinizi azaltacaktır. Ve başta penisilin ve sefalosporin grubu antibiyotikler olmak üzere gebelikte kullanımı güvenli olduğu bilinen ilaçlar mevcuttur.
Konforunuzu sağlamaya yönelik ilaçlar da yine bebeğinize zarar verme ihtimali olmadığı düşünülen ilaçlardır. Gebelik döneminde hemen her şikayet ve durum için güvenle kullanacağınız bir ilaç vardır. Ve kar/zarar oranı sizin lehinize olduğunda bu ilacı mutlaka kullanmalı ve suçluluk duymamalısınız. “Ben katlanırım, yeter ki bebeğime bir şey olmasın” düşüncesini atmalı ve doktorunuza güvenmelisiniz.
Hamilelik dönemi, doğum ve doğum sonrası ile ilgili ayrıntılı bilgiler içeren bu bölümümüz Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Dr. Kağan Kocatepe tarafından hazırlanmaktadır.
