Yapıcı iletişim için ipuçları…

Yapıcı iletişim tüm ebeveynlerin öğrenmesi gereken en önemli konulardan biridir.

• Yapıcı bir ilişki için öncelikle yapıcı iletişim gerekmektedir. Peki yapıcı iletişimin ipuçları nelerdir?:

• Çocuklarınızın çocuk olduğunu unutmayın.

Çocuklarınızın duygularına ve davranışlarının arkasındaki sebeplere duyarlı olun. Onları kendi kabul pencerenize göre değil; kendi hızlarına, kendi yeteneklerine, kendi kısıtlamalarına ve kendi güzelliklerine göre değerlendirin. Ayrıca onları oldukları gibi sevip; kabul edin ve bu şekilde takdir edin.

• Çocuğunuza karşı tutarlı olun.

Elbette sizlerin de bazı beklentileri ya da evinizin bazı kuralları olabilir. Bunları sebepleriyle açık bir şekilde söyleyin ve bu konularda tutarlı olun. Çünkü tutarlı olduğunuzu bilmek size olan güvenini yükseltecektir.

• Çocuğunuza saygı duyun.

Onu kandırmak, küçük yalanlarla oyalamak yerine ona aldığınız kararların sebeplerini açıklayın ve güvenini kazanın. Samimiyet ve güven en baştan ilişkinizin temellerini oluştursun.

• Çocuklarınızın içinde bulundukları yaş gruplarının genel gelişim özelliklerini öğrenip beklentilerinizi gereksiz şekilde yüksekte tutmayın ve çocuğunuzu olması gerekenden fazla zorlamayın. Unutmayın kendi yaş grupları içerisinde bile her çocuğun öğrenme hızı farklı olabilmektedir ve her biri farklı alanlarda iyi ya da yetersiz olabilirler. Özellikle önemli olan doğru gözlemler yaparak iyi oldukları konularda mükemmelleşmeleri; yetersiz oldukları konularda da cesaretlendirilmeleridir. Yetersiz oldukları konularda onları oldukları gibi kabul etmeli; daha iyisini yapmaya çalışmaları için yanlarında olmalı ve onlara gerekli çalışma, oyun, oyuncak ve materyalleri sunarak destek olmalıyız.
• Çocuklarınızın önündeki en önemli rol modelinin siz olduğunuzu unutmayın. Öncelikle sizden öğrenecek ve sizi taklit etmek isteyecekler. Onun yapmasından mutlu olmayacağınız şeyleri yapmayın, yapmasını istediğiniz şeyleri siz de yapmaya özen gösterin.
• Çocuklarınızla kaliteli zaman geçirmeye çalışın. O süre içerisinde televizyon ya da telefonla ilgilenmeyin ve ona odaklanmaya çalışın. Birlikte keyifli etkinlikler yapın.
• Etkin dinlemeye özen gösterin. 

Size bir şey anlatmak istediğinde ilginizin onun üzerinde olduğunu hissettirin. (Göz teması kurun. Çünkü küçük çocuklarda onların boyuna eğilerek gözlerinin içine bakmak çok etkilidir)

• Vücut dilinizi ve sesinizi doğru kullanın. 

Onlar için en az ne söylediğiniz kadar nasıl söylediğiniz de önemlidir. Çünkü sıcak ve samimi bir dokunuşla sevgi dolu ve anlayışlı bir bakış gibisi yoktur. Gerektiğinde belli kurallar konusunda net ve sert durabilmek ve bunu çocuklarımıza hissettirmek de çok önemlidir. Hele bunu bir de sebeplerini açıklayarak sakin bir duruşla yapabilirsek harika bir iş çıkarmış oluruz. Fakat sinirli anlarda sağlıksız iletişimden uzak durun.

• Çocuğunuz size daha önce anlattığı bir şeyi anlatıyor bile olsa onu dinleyin.

Özellikle onu heyecanlandıran bir konuyu sizinle paylaşmak istediğinde bu heyecanı bitmeden ona dikkatinizi vermeye çalışın. O an vakit ayıramıyorsanız o anda yaptığınız işin önemini söyleyerek “ne kadar süre sonra” onunla konuşabileceğinizi net olarak ifade edin ve o süre sonunda ona döndüğünüzden emin olun.

• İletişim kurabileceğiniz fırsatları iyi kullanın.

Daha fazla iletişim için fırsatlar yaratın. Ödül ve cezadan kaçının ancak aşırıya kaçmadan takdir ve cesaretlendirmeye özen gösterin. (Gelecek hafta daha detaylı değineceğiz!)

• Çocuğunuzu dinlerken kabul edici ve samimi olun

Kendinizi onun yerine koyarak empati göstermeye çalışın.

• Çocuğunuz size bir şey söylediğinde hemen sonuca koşmak ve bir tanı koymak yerine onu dinleyerek ve size açılmasını sağlayarak, sorunun arkasındaki esas problemi bulmaya çalışın. Mümkünse çözümü kendisinin bulması için ona zaman tanıyın ya da çözüme onu da ortak etmeye çalışın.
• Çocuklarınızı başkalarının yanında eleştirmeyin.

Bu tür geribildirimleri birebir zaman geçirirken doğru anlatım dilini kullanarak yapmaya özen gösterin. (Bu konudaki ipuçları bir sonraki bölümde)

• Herkes hata yapabilir

  .

Hatalı olduğunuz zaman bunu kabul edin ve gerektiğinde siz de çocuğunuzdan özür dilemeyi unutmayın.

• Kabalığa ya da istenmeyen davranışlara kabalık ya da istemeyeceğiniz davranış şekilleriyle yanıt vermeyin.

Unutmayın çocuğunuz sizi gözlemleyerek ve sizi taklit ederek öğrenmektedir.

Bu ipuçları ile hareket etmeniz ve çocuğunuzla yapıcı bir iletişim içerisinde olmayı arzulamanız yapıcı ilişki için de en önemli adımlardan biridir. Yukarıda saydığımız 15 maddenin her biri çok önemli ve aslında yazıldığı kadar uygulaması kolay olmayan şeyler olabilir. Ancak önemli olan denemenizdir.

Yazan: Funda Güngör Akpınar, Montessori Eğitmeni, Ass. Montessori Internationale

Kidokit Kurucu Ortağı ve Özel Mutlu Panda Anaokulu Kurucusu