Çocukların bağımsızlıklarının desteklenmesinde beceriler ve önemi

Öncelikle bir çocuğun ne kadar çok becerisi olursa o kadar bağımsız olur. Beceriler, özgüvene yardımcı olurlar ve hatta çocuğun kendisini daha fazla zorlamasına cesaret verirler. Ayrıca çocuklarımız için her yeni keşif ve yeni bir şeyi yapabilme becerisini kazanma onun eşsiz olmasına imkan veren şeydir. Ama bu becerileri çocuğun bağımsız olarak uygulamasına imkan verilmezse, bu beceriler gelişmeyecektir. (Çalışmayan hiçbir organ gelişemez.) Çünkü birisinin kendi ihtiyaçlarını anlama ve takip etme yeteneği, eğer uygulamasına izin verilmezse körelecektir. Bu nedenle çocuklarımızın kendi işlerini yapmalarına izin verilmesi ve bağımsızlıklarını kazanabilmeleri büyük önem taşır.

Çocuğumuzun gelişimini destekleyen ortamlarda:  

• Yönlendirmeler çocuğu bağımsızlığının önündeki engellerden özgür bırakmalıdır. Mesela; dur, yapma, aman kırılmasın vb. ikazlar çocuğun keşfetme arzusunu törpüler. Bunların yerine çocuğun rahat çalışabileceği, dökebileceği, gerektiğinde kırabileceği yerlerde bulunmasına, çalışmasına ya da oynamasına izin verilmelidir. Çünkü çocuklar keşfedebilsin, bir şeyleri denemekten korkmasın, yaptıkça becerileri gelişsin ve bir şeyleri yapmış olmanın tatminini, mutluluğunu ve kendisine sağladığı güveni hissedebilsin.
• Aynı zamanda çocuğun bağımsızlık dürtüsü cesaretlendirilmelidir. (Çocuğa sorumluluklar vermek, ormanda yürüyüşler yaparak özgürce keşifler yapmak, özgürce çalışıp oynayabileceği ortamlar yaratmak gibi.)
• Ayrıca oyuncakları ve eşyaları ulaşılamaz yerlerde ve karmaşık halde durmamalıdır. Mümkünse açık raflarda ve az sayıda olmalıdır. Böylelikle çocuğa kendi oyunlarını, işlerini ve çalışmalarını seçerek ihtiyaçlarını kendi başına karşılama imkanı verir.
• Çocuk günlük yaşam faaliyetleri yoluyla işlevsel olarak bağımsız hale gelir; algılarını mükemmelleştirme ve sınıflandırmayı öğrenir, lisan faaliyetleri yoluyla iletişim becerileri kazanır ve mantıksal bir akıl formu kazanmaya başlar. (Kidokit uygulamamızdaki günlük yaşam aktivitelerini çocuğunuzla bolca tekrarlamanızı öneririz.)
• Ebeveynler çocuklarının bağımsızlığının önündeki engellerin üstesinden gelmesine yardımcı olur; böylece çocuklar gerçekten özgür olabilir. Ebeveyn ihtiyaç duyulduğunda orada olduğunu ve çocuğunu sevdiğini gösterdiğinde çocuk bundan güç alacak ve daha güvenli bir şekilde çaba gösterecektir.

Yazan ve Derleyen:

Funda Güngör Akpınar, Montessori Eğitmeni, Association Montessori Internationale
Özel Mutlu Panda Montessori Anaokulu Kurucusu