Önemli Noktalar
- Anemi kanımızda oksijen taşıyan hemoglobin isimli proteinin çeşitli nedenlerle yetersiz yapılması durumudur.
- Çocuklarda en sık görülen kansızlık sebebi demir eksikliğidir ve demir eksikliği genelde beslenme yetersizliğine bağlı gelişir.
- Bebeklik döneminde ek besinlere çok geç başlanması, uygunsuz besin seçimi, demir emilimini engelleyen besinlere diyette yer verilmesi, inek sütünün erken yaşta ve fazla miktarda tüketilmesi anemiye yol açar.
Anemi
İlk olarak anemi kanımızda oksijen taşıyan hemoglobin isimli proteinin çeşitli nedenlerle (demir eksikliği, B12 eksikliği, hastalıklar vb.) yetersiz yapılması durumudur. Tam kan sayımı, depo demiri gösteren Ferritin değerleri; demir/total demir bağlama kapasitesi; B12 vitamini ölçümü, hemoglobin elektroforezi vb. testler doktorunuzun önerisiyle yapılarak kansızlığı altta yatan nedeni bulunmaya çalışılır. Ayrıca laboratuvar testlerinin sonuçlarını değerlendirirken referans değerlerini çocuğunuzun yaş grubuna uygun olduğuna emin olun.
Çocuklarda en sık görülen kansızlık sebebi demir eksikliğidir. Üstelik demir eksikliği genelde beslenme yetersizliğine bağlı gelişir. Bebeklik döneminde ek besinlere çok geç başlanması, uygunsuz besin seçimi de anemiye yol açar. Ayrıca demir emilimini engelleyen besinlerin diyetinizde olması, inek sütünün erken yaşta, fazla tüketilmesi anemiye sebeptir.
Demir eksikliğinden korunabilmek için ek besinlere zamanında ve uygun seçimlerle başlamak önemlidir. Çünkü süt ve yoğurt miktarını 500-600ml’de sınırlamak; şekerleme, bisküvü, cips, çay, hazır meyve suyu tüketmemek; yumurta sarısı, yeşil yapraklı sebzeler, kuru baklagiller, kuru yemişler, kuru meyveler, susam gibi demirden orta derecede zengin besinleri sıkça kullanmak gerekir. Ayrıca iyi bir demir kaynağı olan kırmızı ete haftada 4-5 defa yer vermemiz lazım. Demir emilimini arttırmak için C-vitamini içeren domatesi turunçgil, gibi gıdalara yemeklerle birlikte tüketmek yardımcı olur.
Son olarak önceden 6-12 ay arası kan sayımı yapılarak demir takviyesi verip vermemeye karar verilmişti. Şimdi çoğu merkezde Sağlık Bakanlığı’nın önerisiyle 4, aydan itibaren demir koruyucu dozda başlanmaktadır. 9-12 ay arası kan sayımı ve doktorunuzun gerekli görebileceği diğer tetkikleri yapmalıyız. Çünkü destek dozundan tedavi dozuna geçmek/destek dozunda devam etmek kararı verilmektedir.
Kaynak:
Dr. Gülay Kara, Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı
Muayenehane Hekimi