Çocuklarımıza okuma alışkanlığı kazandırmak için neler yapabiliriz?

Okuma alışkanlığı…

Çoğumuz çocuklarımızın donanımlı, bilgili, okuma alışkanlığı olan, okumayı ve araştırmayı seven yetişkinler olmalarını hayal ederiz. Okuma alışkanlığı, çocuklarımıza birçok farklı dünyanın kapısını açacak; vizyoner, düşünen, yaratıcı olmalarını sağlayacak bir alışkanlıktır. Çocuklarımız şu anda anaokulundalar ve kısa bir süre sonra okullu olacaklar. Bugün okulumuzda ve evlerimizde attığımız tohumlar ve edinecekleri değer ve alışkanlıklar, bütün hayatlarını şekillendirecek en önemli adımlar olacak. Bu yüzden okulumuzda çocuklarımıza okuma alışkanlığı kazandırılmasına büyük önem veriyoruz. Ancak alışkanlıkların kazanılmasında en önemli okulun aslında evleri ve aileleri olduğuna da gönülden inanıyoruz.

Aşağıda sizlerle birlikte çocuklarımıza okuma alışkanlığı kazandırmak ve kitap okumayı onlara sevdirmek için neler yapacağımıza dair bazı ipuçları paylaştık. Umarız keyif alır ve bu güzel alışkanlığı çocuklarınıza kazandırmak için vakit ayırırsınız.

1.İlk olarak bizler çocuklarımıza rol model olun.

Eğer okuma alışkanlığının önemine inanıyorsak öncelikle bu alışkanlığı kendimiz edinmeli ve hayatımızın bir parçası haline getirmeliyiz. Çocuklarımız bizi gazete, dergi ve kitap okurken görmeli, haberler ya da okuduğumuz makale ve kitaplarla ilgili tartışmalarımızı dinleyerek okumaktan aldığımız keyfi ve hayatımızda okuduklarımızı nasıl kullandığımızı gözlemlemeliler. Unutmayın çocuğunuz sizi kitap okurken gördüğünde bu alışkanlığın değerli, önemli ve eğlenceli olduğunu düşünecektir. Onlara her gün kitap okumanın ne denli önemli olduğunu söyleyip biz hiç yapmıyorsak bunun önemini anlamalarını beklememiz çok da gerçekçi olmayacaktır.

2.Çocuğunuzla kaliteli zaman geçirmenin en keyifli yollarından biri kitap okumaktır. Birlikte kitap okuma saatleri belirleyin.

Düzenli olarak çocuklarınızla okuma seansları yapın. Her gece yatmadan önce onlara kitap okumanız hem uyku öncesi yeni ufuklar açacak; hem de günü birlikte ve keyifli şekilde bitirmenizi sağlayacaktır. Güzel ve sessiz bir klasik müzik eşliğinde sevdiğiniz bir kişiyle okunan keyifli bir kitap ve yapılan küçük bir sohbetten sonra sakince uykuya dalmaktan daha güzel ne olur ki? Mümkünse uyku öncesi kitapların yanı sıra haftada en az 1-2 kez de beraber gündüz detaylı kitap okuma seansınız olsun. En güzeli bu saatlerde ailece kitap okuyun. Örneğin bir “Aile kitap kulübü” kurarsınız. Beğendiğiniz ya da o hafta aldığınız kitapları kulüpte belli saatlerde okursunuz.

3. Çocuklarınızın yaşına ve ilgisine göre kitaplar seçin.

Çocuklarınızın bir şeyi ilgi ve sevgiyle yapmasını istiyorsanız öncelikle onların o dönemde neye ihtiyacı olduğunu, nelerden hoşlandığını, gelişimi için nelerin katkıda bulunacağını araştırın ve seçimlerinizi buna göre yapın. Bu araştırmada o yaş grubunun gelişim özelliklerini bilmek faydalıdır. Ancak en önemlisi çocuğunuzu doğru gözlemleyerek tanımaya çalışmanız olacaktır. Unutmayın aynı yaşta olsalar bile her çocuğun gelişim hızı ve bireysel özellikleri farklılık göstermektedir. Kidokit uygulamamızda çocuklarınızın yaşlarına ve ilgi alanlarına göre sınıflandırılmış kitap seçeneklerini takip eder ve satın alırsınız.

4. Günlük hayatınızda ve sohbetlerinizde okuduklarınızdan alıntılar ve hatırlatmalar yapın.

Günlük hayatınızı yaşarken o gün yaşadıklarınızla okuduklarınız arasında ilişki kurar; belli örneklerde okuduklarınızı hatırlatırsınız. Böylece hem çocuğunuzun okudukları üzerinde düşünmesini hem de okuduklarını hayatına uyarlamasını sağlayarak; muhakeme yeteneğinin gelişmesine destek olursunuz.

5. Çocuklarınızla kitap alış verişi yapın; kitap fuarlarına, kütüphanelere gidin.

Çocuklarımızın kitapların büyülü dünyasına girmelerini sağlamak için onlara ne gibi seçenekler olduğunu; kitaplarda neleri bulacağımızı göstermeliyiz. Onları kitapçılara ve fuarlara götürün ve istedikleri, beğendikleri kitapları almalarına izin verin. Kütüphanelerde birlikte vakit geçirin; sessizce dünyadaki diğer tüm konulardan koparak kitapların büyülü dünyasına dalın.

6.Kitapları ve dergileri açıkta çocuklarınızın ulaşacağı yerlere koyun.

Montessori sisteminde çocuklarımızın ilgi duydukları şeyi kolayca almaları için açık ve erişilir dolap sistemi ve “hazır çevre” mevcuttur. Bu sistemi kitaplar için de uygulayın. Özellikle küçük yaşlarda onlara gerçek hayatı tanıtacak görselleri olan kitapları seçmeye çalışın. Birlikte okuma saatlerinde kitabın bir sayfasını siz okuyun (birebir okumak zorunda değilsiniz; çocuğunuzun yaşına göre ona hitap edecek basitlikte kelimeler ve anlatım şeklini siz belirlersiniz); diğer sayfayı da onun anlatmasını isteyin. Böylece hem kendini ifade etmesine hem de yaratıcılığına destek olursunuz. Ulaşılır yerlerdeki kitap ve dergilerin onların seviyesi ve ihtiyacına uygun nitelikte olduğuna emin olun. O dönemde özellikle ilgisini çeken konular varsa bu konularla ilgili kitap ve görsellere yer verin.

7. Çocuk dergilerine abone olun!

Evde size ve çocuğunuza gelen dergi ve yayınlar olsun. Abone olduğunuz dergi geldiğinde birlikte açıp; o ayki bilgileri keyifle öğrenmeye başlayın.

8. Filmleri çekilmiş ya da sahnelenen (tiyatro, bale vs) oyunların kitaplarını okuyun ve öncesinde ya da sonrasında filmini ya da ilgili gösteriyi izleyin.

Böylece çocuğunuzun kitaptaki ana temaları pekiştirmesini sağlayarak; filmde/sahnede yer alan ve almayan detaylar hakkında konuşursunuz. Böylece kitapta yaşananları gözünde daha rahat canlandırmasını sağlarsınız. Özellikle okul öncesi dönemde çocuklarımız somut öğretilerle çok daha iyi öğrendiklerinden bu tür bağlar kurmak kitaptaki konulara daha fazla ilgi duymalarını sağlayacaktır.

Bu ve benzeri aktiviteler mutlaka hem size hem çocuğunuza beraber geçireceğiniz çok kaliteli, keyifli anlar sunacaktır. Böylece hem siz hem de çocuğunuz kitapların ve dergilerin bizleri götüreceği yeni ufuklara açılır; sınırların ancak gökyüzü olduğu geniş bir bakış açısına sahip olma yolunda ilerlersiniz. Kidokit uygulaması, bu yolda sizlere, hem çocuklarımızın yaşlarına ve ilgi alanlarına göre sınıflandırılmış kitap özetleri ile seçenekler sunarak; hem de farklı aktivitelerle çocuğunuza okumayı ve yazmayı severek ve isteyerek öğrenmesinin temellerini nasıl atacağınızı göstererek yardımcı olacaktır.

Yazan:

Funda Güngör Akpınar, Montessori Eğitmeni, Association Montessori Internationale
Özel Mutlu Panda Montessori Anaokulu Kurucusu