Anaokulu seçerken nelere dikkat etmeliyim?

Eğer hedefiniz yaz sonrası küçük çocuğunuzu ilk defa okula başlatmaksa Mart ya da
Nisan ayı gibi okul gezmelerine başlamanızı öneririz. Çoğumuz için bu hiç de kolay
alınan bir karar değildir. Bir yandan bir okulu iyi yapan nedir sorusunun cevabını
ararken bir yandan da sizi dört bir yana çekiştiren, bu yoldan daha once geçmiş
arkadaşların öneri yağmuruna tutulursunuz. Bu önerileri hakkıyla değerlendirebilmek
için herşeyden önce okuldan kendi beklentilerinizin ne olduğunu enine boyuna
düşünmeniz ve çocuğunuzun tam olarak neye gereksinim duyduğunun farkında olmanız önemlidir. Yani okul seçim işine kendinize sorular sorarak başlayabilirsiniz. Öncelikle
çocuğunuzdan ayrılmaya ve onu okula göndermeye ruhen sizin hazır olmanız
gerekmektedir. Nitekim çocuklarımız bizim tüm endişelerimizi adeta emercesine
içselleştirirler. Okul kapısında uzayan ve bitmek bilmeyen ayrılık sahneleri şayet siz
rahat ve emin değilseniz aslında çocuğunuz için giderek zor ve kötü bir tecrübeye
dönüşür. İlk günler ayrılmakta zorlanılması tabi ki normaldir ancak çocuğunuzu bu
sürece önceden hazırlar, okulun ne kadar güzel bir yer olduğunu, yeni bilgiler
öğreneceğini, yepyeni arkadaşları olacağını söylerseniz ve çocuğunuzu okula bırakırken
mutlu ve emin bir ifadeyle bırakarak saat kaçta tekrar buluşacağınızı belirtirseniz uyum
süreci çok daha kolay olacaktır.

Gelin şimdi de okul seçiminde önce kendinize sonra da ziyaret edeceğiniz okullara
sorulması gereken sorulardan bazılarına bakalım. Yazımızı çocuk gelişim uzmanı Sibel
Kancal ve Mutlu Panda Montessori Anaokulu kurucusu Funda Güngör Akpınar’ın
kaleminden aktarıyoruz.

1. Kriter

 Okul saatleri esnek mi? Çocuğunuzun haftanın her günü tam gün mü okula gitmesini istiyorsunuz? Yoksa başlangıçta onun her gün bir kaç saatliğine veya gün aşırı okula gitmesi sizin için daha doğru bir uygulama mı?

Ziyaret ettiğiniz okullara esnek saat uygulamaları olup olmadığını sormalısınız.

2. Kriter 

Çocuğunuzun öğlen yemeklerini okulda mı yemeli? Okul ara öğünlerde nasıl bir
besin desteği sağlıyor? Öğlen yemeği var mı? Günlük programın ayrılmaz bir parçası mı yoksa isteğe bağlı mı? Yemekler okul içinde mi hazırlanıyor veya dışarıdan bir firma mı sağlıyor? Menü seçimleri nasıl yapılıyor?

Şurası bir gerçek ki çocuklar evde ağızlarına dahi sürmedikleri yemekleri yaşıtlarıyla birlikteyken yiyorlar. Hep birlikte yemek yeme deneyimi yalnız beslenmeyle ilgili değil, aynı zamanda sosyal normları öğrenme fırsatıdır. Fakat hala öğle uykusuna yatan küçüğünüzün okulda yemeğe kalması alışkın olduğu günlük düzeni bozabilir. Karar sizin…

3. Kriter

Tam gün programlarda ihtiyacı olan çocuklar için uyku düzeni sağlanabiliyor mu?

Çocukların önemli bir kısmı üç yaş itibariyle uykuyu bırakırken; bir kısmı halen öğlen uykusuna ihtiyaç duyabiliyorlar. Böyle bir ihtiyacınız varsa bu ihtiyacı karşılayabilecek bir okul seçmenizi öneririz.

4. Kriter 

Okulda uygulanan eğitim sistemi nedir? Çocuğun her alandaki gelişimine katkı sağlayan bütünsel bir program uygulanır mı? Anne ve babayla çocuğun okulda geçirdiği süre içinde attığı gelişim adımlarını içeren ne tür paylaşımlar, ne sıklıkta yapılır?

Okulun ilk gününden itibaren çocuğunuzun yaşamında önemli bir değişim ve gelişim süreci başlar. Sizin yanında olmadığınız bu dönemde okulda yapılan gözlemler önemlidir ve sizinle paylaşılmalıdırlar.

5. Kriter

Çocuğunuzun gelişiminde okul ve ev arasında nasıl bir işbirliği öneriliyor? Ebeveynlere yönelik eğitim programları var mı?

6. Kriter

Okulda uygulanan sistem ve bu sistemi destekleyen materyaller çocuğunuzun gelişim seviyesine uygun mu? Bu gelişimi destekleyecek nitelikte mi? Eğitim materyallerinin okulda uygulanan sistemdeki fonksiyonları nedir? Bu ilişkilendirmeyi etkin bir şekilde ifade edebilmek sistemin etkinliği hakkında da fikir verir.

7.Kriter

Okulun fiziksel özellikleri nasıl olmalı? Okul içinde çocukların kullanacağı herşey fiziksel özellikleriyle uyumlu ve kolayca erişebilecekleri bir düzende mi? Okulun güzel ve güvenli bir bahçesinin olması sizin için ne kadar önemli? Okulda alınan güvenlik önlemleri ile ilgili beklentileriniz nedir? Okula giriş ve çıkışlar kontrollü mü? Yangın çıkışları ve yangın söndürme donanımı var mı? Bina depreme dayanıklı mı? Sağlıkla ilgili ve diğer acil durumlar için bir aksiyon planı var mı? Sınıflar yeterince ışık alıyor mu?

Çocuğunuzun sizden ayrı uzun süreler geçireceği mekanda riskler kontrol altına alınmalı, en aza indirgenmeli. Aynı zamanda onun temiz hava ve hareketli oyunlar oynama ihtiyacını da
karşılayabilecek imkanlar sunulabilmeli. Sınıftaki masa ve sandalyeler ergonomik mi? İyi bir postürün dikkatin üzerindeki etkisi büyüktür. (Sert sandalyeler çocuklardaki kıpır kıpırlığı arttıran bir faktördür vb.)

8. Kriter

Okulun sanat uygulamalarından beklentiniz nedir? Okulda düzenli ve planlı sanat çalışmaları yapılmakta mı?

Okulda sergilenen öğrencilere ait sanat faaliyetleri okulun yalnız sanata değil genel olarak çocukların bireyselliklerine karşı tutumu hakkında da fikir verir. Hepsi tek elden çıkmış gibi görünen sanat çalışmaları, kitabına uygun ve çizgilerden taşmayan boyamalar çocuğun kendi bakış açısını, iç dünyasını yansıtmasına, yaratıcılığını kullanmasına imkan verilmediğini gösterir. Ayrıca müzik çalışmaları da bu dönemde çok önemlidir. Bu tarz çalışmaların varlığı ve özgün bir şekilde pratiğe dökülmesi çocukların bilişsel gelişimini ve yaratıcılığını önemli derecede etkiler.

9. Kriter

Öğretmenlerden beklentiniz nedir?

Elbette en temel beklenti öğretmenlerin alan eğitimi almış, deneyimli, güler yüzlü ve sabırlı olmalarıdır. Çocuklar öğretmenlerine bağlanırlar ve bu bağ onların okulda kendilerini güvende hissetmelerini, her gün okula mutlulukla gitmeyi istemelerini sağlar. Okulları gezerken gözlemlenmesi gereken en önemli unsurlardan biri öğretmenlerin çocuklarla ilişkileridir. Öğretmenlerin çocuklarla sakin, yumuşak bir ses tonuyla konuşmaları, çocuklar bir faaliyete veya oyuna odaklandıklarında aktif olarak onları gözlemlemeleri, müdahaleci olmadan onları yönlendirebilmeleri gerekir. Ayrıca öğretmenlerin kaç senedir o okulda olduğunu öğrenmek de iyi bir fikir olabilir.

10. Kriter

Okulda iyi planlanmış bir oryantasyon dönemi var mı?

Oryantasyon programları çocuğunuzun adaptasyonunun çok daha rahat ve yumuşak bir geçişle gerçekleşmesini sağlayabilmektedir.

11. Kriter

Okulun yabancı dil programı nasıl?

0-6 yaş arasında ikinci bir dil öğrenmenin beyin gelişimindeki etkisinden Kidokit yazılarımızda bolca bahsettik. Üstelik bu yaşlarda çocuklar her şeyi zahmetsizce ve oyunlar arasında öğrenebiliyorlar. İyi bir yabancı dil programı olan okullar bu açıdan önemli olabilir.

12. Kriter

Çocukların deneyimleme ile öğrenmelerine olanak sağlanıyor mu?

Gezi programları, orman yürüyüşleri, deney zamanları ya da kullanılan materyallerin
deneyimleme ile öğrenme açısından rolü çok büyüktür. O yüzden bu tür programların var olup olmadığını sormanızı tavsiye ederiz.

13. Kriter

Okulda bir psikolog var mı? Çocuğunuzun gelişimi ile ilgili yeterli gözlem yapılıyor mu? Çocuk gelişimi ile ilgili sorularınız olduğunda okulda danışabileceğiniz kimseler mevcut mu? Okul sahipleri ve idari kadro yeterince bilgili ve ilgili mi?

14. Kriter

Belki de ilk soruyu sona koyduk… Okul evinize yakın mı?

Özellikle minik yaşlarda çocuğunuzu uzun servis ya da araba yolculukları olumsuz etkileyebilmektedir. Yakın mesafede bir okul tercih edebilirseniz harika olur. Ayrıca yakın
mesafedeki okullar sizlere yakında oturan çocuklu başka ailelerle tanışma fırsatı da verir ve bazen okul dışında sosyal aktiviteler de düzenleyebilirsiniz.

15. Kriter

Okulda çocukların dikkat sistemlerini destekleyecek bir düzenleme var mı?

Örneğin sınıfların içinde gereksiz görsel uyaranlar ve gereksiz seslerin olmaması önemlidir. Örneğin; havalandırmanın dikkat üzerindeki etkisi büyüktür, bu vb. uyaranlara dikkat edilmiş olduğuna dikkat edilmelidir. Bu sorulara kendi cevaplarınızı bulduğunuz ve hatta yeni sorular da eklediğinizde okul ziyaretlerini yapmaya hazırsınız demektir. Elbette eş, dost önerileri okul seçimlerinizi belirlemek için iyi bir başlangıç noktasıdır. Onların deneyimleri ve kendi ön araştırmanızla bir okul listesi oluşturabilirsiniz. Tüm bu hazırlıklarla ne istediğinizi ve neyi sorgulayacağınızı çok daha iyi bilerek seçiminizi yapabilirsiniz. Fakat son kararı verirken iç güdülerinize kulak vermeyi de sakın unutmayın. En mantıklı görünen seçimler her zaman en doğruları olmayabilir. İçinizden bir ses bu işte bir terslik var diyorsa içinize neyin sinmediğini keşfedene kadar son kararınızı vermeyin.

Yazan ve Derleyen:

Funda Güngör Akpınar, Montessori Eğitmeni, Association Montessori Internationale
Özel Mutlu Panda Montessori Anaokulu Kurucusu