Refleksler

İlk olarak çocuğun gelişimi, psikolojik, duyusal ve motor parçaların birliği anlamına gelir. Sonuç olarak çocuk için hareket, kendini keşfetmek, dünyayı keşfetmek, nesneler ve insanlar arasında farkı keşfetmek demektir. Bununla birlikte çocuğun öğrenmeye başlayabilmesi için hareket etmesi gerekir. Kısacası hareket olmadan hiçbir şey öğrenemez.

Öncelikle yaşamın başında hareketler, otomatik, ani, özdeş ve belirli uyarıcılara istemsiz yanıtlardır. Bunlar reflekslerdir. Ayrıca bu hareketlerden bazıları doğum anında ortaya çıkar, bir kısmı 3-4 ay arasında ortadan kaybolur. Hatta bazıları da koordine edilmiş hareket haline gelir ve bazıları hayat boyu kalır.

Bununla birlikte refleks basit bir sinir devresidir. Gelgelelim lastik çekiçle hafifçe vuruşa benzeyen bir uyarıcı, duyu nöronlarının (sinir hücreleri) omuriliğe sinyaller göndermesine neden olur. Böylece, sinyaller beyne ve kasları kontrol eden sinirlere taşınır.

Ayrıca hareketi analiz ettiğimizde, duruş, hareket ve kavrayışı (el ile) dikkate alırız.

Bunun yanında refleksler hakkında bilgi sahibi olmak önemlidir. Çünkü bazen problemlerin birçoğu refleks kaynaklı olabilir. (Kavrama, güçlenememe vb. açsından) Daima yer çekimine karşı mücadele veririz. Vücudumuzu tutmak ve düzenlemek önemlidir. Bu yüzden çocukların vücutlarını nasıl düzenlemeleri ve koordine etmeleri gerektiğini öğrenmeleri için refleksler önem taşır.

Ayrıca prematüre bebekler doğum anında reflekslere sahip olmayabilirler. Fakat bunların oluşması için hala zamana ihtiyaçları vardır.

Dört refleks vardır:

1- Effentrual duruş ve deplasman

2- Uyarıcıya yaklaşım ve yönlendirme

3- Savunmacı

4- Segmentlerde veya lokalize

Ekstansör veya Postural ve Deplasman Refleksler:

Statik düzleşme refleksi

Bebeğin ayağının tabanına basınç uygulanırken, bebek düzleşmeye eğilim gösterir.

Eskrim refleksi

Sırtüstü pozisyondan ve başın bir tarafa döndürülmesiyle, kol ve bacakların formu değiştirilir. Bu nedenle alt ekstremite duruşlarını da değiştirir.

AntiBabinsky Refleksi

Bu refleks Babinsky refleksinin ardından, ayak tabanına dokunulduğunda gelir. Yelpaze şeklinde açılır ve ayrılırlar.

Uygun Adım Yürüyüş Refleksi

Bebeğin koltuk altından tutarak ayağı yere yerleştirildiğinde çocuk uygun adım yürümeye başlar. (Suda bile yürüyebilirler.)

Adım Refleksi

Bebeği koltuk altlarından sabit ya da ayağı yere değecek şekilde tuttuğumuzda, merdiven üzerinde yürümeye benzer bir hareket yapacaktır.

Uyarıcıya Yaklaşım ve Yönlendirme

Yakalama Refleksi

Dokunulduğunda bebek avucunu kapama eğilimi gösterir.

Emme Refleksi

Yenidoğanın dudaklarına dokunulduğunda ritmik emme hareketlerine başlar.

Dönme Refleksi (Temel Noktalar):

Ağızdaki birleşme noktalarına dokunulduğunda, bebek uyarılan birleşme noktalarına doğru başını çevirecektir. (Ayrıca bu hareket ayrıca emzirme için de uygundur.)

Babinsky Refleksi

Bebeğin ayak tabanlarına dokunulduğunda ayak parmakları bükülür. Bu refleks Antibabinsky’den öncedir.

Palmar Refleksi

Elinizi uzattığınızda bebek parmağınızı tutar.

Savunmacı Refleksler

Moror Refleksi

Öncelikle bebek, yüksek ses veya pozisyonunda ani bir değişiklik olduğu zaman, kolları ayırma eğiliminde olacaktır. İlk olarak kollarını göğsü üzerinde kavuşturmaya çalışacaktır. Bir süreliğine çocuğun başı desteksiz kalır. Ayrıca kollar kucaklar gibi açılır, kapanır; aynı zamanda bacaklar gerilir. Hatta çocuk ağlar. Ancak çocuğun tekrar tekrar bu refleksi vermesine neden olursanız çocuk üzerinde strese neden olacaktır. Refleks 3-4 aya kadar kalacaktır. Bunun dışında bu refleks 3-4 ayın üzerinde sürerse, bu bir probleme işaret ediyor olabilir.

Paraşüt Refleksi

Öncelikle bu refleks 7-9 ay arasında görülür. Bununla birlikte çocuğu ani bir hareketle yatay bir yüzeye doğru taşıyan ventral süspansiyonda (aşağı bakacak şekilde) tutmaktan oluşmaktadır. Böylece bebeğin düşmeyi engelleyecek şekilde kollarını ve ellerini uzatmasına neden olacaktır. Ayrıca kolları üzerinde durabilmek onlar için önemlidir.

Parçalı Refleksler:

Patella Refleksi

Diz kapağını uyarırken, bebek bacağını yukarı doğru sallama eğilimi gösterir ve uzatır.

Hapşırma Refleksi

Garip bir etkenin önündeymiş gibi bir solunum korunması olarak ele alınır, vücut kendisini hapşırarak korur.

Esneme Refleksi

Çocuğun uykulu ya da yorgun olduğu hakkında bize bilgi vermektedir.

Yutma Refleksi

İlk olarak ağzından yiyecek olan bebek yutkunma hareketleri yapar. Çünkü bu refleks beslenmeye imkan verir.

Ayrıca refleksler arasında bir uyum olması çok önemlidir. Bunun yanında reflekslere karşı saygılı olmalıyız. Çünkü her refleks bir diğerini uyandırır. Çocuğun ihtiyaçlarını zamanında karşılamak önemlidir. Böylece çocuk reflekslerini gereken zaman diliminden daha uzun bir süre kullanmak zorunda kalmayacaktır. 

Hareket Özgürlüğü

Son olarak çocuğun istemli hareketler geliştirmesi için hareket etme fırsatı bulması gerekir. Faaliyetler içgüdüleriyle ilginç bir ortama ihtiyaç duyar. Dolayısıyla çocuğun serbest hareket edebileceği ve ilginç şeyler yapabileceği bir ortam oluştururuz. Ayrıca bu ortamın sınırları güvenlik ve sağduyu ile oluşturulur. Çünkü çocuk için bunun amacı; zarif, istemli hareketlilik kazanmasıdır. Böylece kendi bedeninin sahibi olur.