Büyüme ve gelişimin izlenmesi

Büyüme ve Gelişme

Büyüme döllenme anından başlayıp erişkin boya ulaşıncaya kadar devam eden, doku farklılaşmasını ve olgunlaşmasını düzenleyen birçok mekanizmanın yer aldığı karmaşık bir süreçtir. Bu süreçte başta genetik faktörler olmak üzere hormonlar, dokulara özgü büyüme faktörleri, beslenme, iç ve dış ortam faktörleri etkili olur. Çocukta sağlık durumunu bozan durumlar büyüme sürecini normalden saptırır. Bu nedenle her çocuğun büyümesinin doğumdan itibaren izlenip değerlendirilmesi gerekir. Büyümenin değerlendirilmesinde vücut ağırlığı ve ağırlık artış hızı; boy uzunluğu ve boy uzama hızı; baş çevresi ve baş çevresindeki artış hızı en sık kullanılan parametrelerdir. Sizler de çocuğunuzun cinsiyetine uygun büyüme kartları (persantil eğrileri) kullanarak onun büyümesini takip etmelisiniz. Böylece aksamaları daha erken saptamak ve çözümlemek mümkün olur.

Boy ve Kilo Ölçümleri

Kidokit uygulamamızda bebeğinizin boy ve kilo ölçümlerini güncellediğinizde kendi yaş grubu içindeki gelişimini takip edersiniz. Üstelik uygulama içerisinde gelişim bölümünde yer alan persentil tabloları bu konuda size yol gösterecektir. Persentil tablolarında grafiğin alt kısmında çocuğunuzun yaşı (ay veya yıl olarak) yer alır. Grafiğin yan (dikey) tarafında ise boy, tartı veya baş çevresi ölçümleri yer alır. Ayrıca uygulamada bebeğinizin ölçümlerini girdiğinizde çocuğunuzun büyüme eğrisindeki yerini kolayca görürsünüz. Persentil tablosunu şu şekilde okumanız mümkün: Örnek olarak çocuğunuzun boyu 25. persentil çizgisine geliyorsa aynı yaş ve cinsiyetteki 100 çocuğun 75 tanesi çocuğunuzdan uzun, 25 tanesi kısa anlamına gelir. 3-97 persentil aralığında olmak normaldir. 

Hepimizin aynı yaşta, aynı boy ve kiloda olmadığımızı hatırlayalım. Özellikle önemli olan çocuğunuzu diğer çocuklarla kıyaslamamak ve düzenli aralıklarla yapılacak ölçümlerde aynı persentil eğrisinde devam edip etmediğini, yani büyümesinin düzenli olup olmadığını gözlemlemektir. Bazen ilk bakıldığında bebeğinizin boyu ay ortalamasının altında ya da üstünde kalır. Ama izlem devam ettirildiğinde bebeğinizin aynı büyüme çizgisini koruduğu yani “büyüme hızı”nın normal ve büyümesinin düzenli olduğu görülebilmektedir. Burada önemli olan Kidokit uygulaması üzerinde bilgilerinizi güncellemeniz ve gelişimi takip etmenizdir.

Tartı ölçümleri, araya giren hastalık vb. nedenlerden hızla etkilenir. Bunun dışında boy eğrisinin de etkilenmiş olması, mevcut problemin biraz daha uzun süreli olduğuna işaret eder. Persentil eğrilerinde yapılan ölçümlerin 3. (en alt) çizginin altında veya 97. (en üst) çizginin üzerinde oluşu hızlı değerlendirme gerektirir. Uzun süreli izlemde çocuğun/bebeğin giderek alt veya üst persentillere kayması durumunda ileri değerlendirme yapılması gerekebilir. Noktasal değerlerden çok düzenli aralıklarla yapılan ölçümlerin trendi yol göstericidir. Çocuklarımızın sağlık kontrollerini düzenli yaptırmaya özen gösterelim.

Yazan ve Derleyenler:

Dr. Gülay Kara, Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı

Muayenehane Hekimi