Bebek odası için mobilya almaya çıktığımızda genelde hep aynı tabloyla karşılaşıyoruz. Korkulukları olan yataklar, askılıkların bizim boyumuzda olduğu dolaplar, hantal, ağır  ve oldukça yer kaplayan mobilyalar… Biz size farklı bir yaklaşım önereceğiz. Öncelikle odadaki her detay bebeğimizin ihtiyaçlarını düşünerek konulacak. Mesela mobilyaların çocuk boyutlarında olmasına ve bebeğimizin değişen hareket kabiliyetine göre ayarlanması için çalışacağız. Daha basit ve sade mobilyalar seçerek bebeğimize mümkün olduğunca hareket alanı bırakmaya çalışacağız. En önemlisi de bebeğimiz büyüdükçe bazı işleri kendisinin yapabileceği altyapıyı şimdiden hazırlamak üzere yola çıkacağız.

Öncelikle bebek ve çocuk odalarını tasarlarken 4 önemli bölümden bahsedeceğiz; bunlar:

1- Uyku alanı
2- Hareket alanı ile ilgili yazımızı okumak için tıklayınız.
3- Bakım alanı ile ilgili yazımızı okumak için tıklayınız.
4- Beslenme/Yemek alanı ile ilgili yazımızı okumak için tıklayınız. 

0-12 aylarda bu dört alanı da bebek odası içinde değerlendiririz. Bu alanlar için 0-5 ay arasında farklı, 5-12 ay arasında biraz daha farklı önerilerimiz olacak. 12. Aydan sonra ise çok daha radikal değişiklikler yaparsınız. Artık beslenme/yemek bölümü mutfağa, bakım bölümünün ise önemli bir kısmı banyoya taşınır. Bunların yerini çalışma ve oynama alanları alır. Her bir yaş aralığı için ayrıntılı önerilerimiz olacağı için 0-12 ay arası ve 12 ay sonrası için iki ayrı bölüm hazırladık. Haydi 0-12 ay oda düzenlemesi ile başlayalım…

1- Uyku alanı

Yatak / Bebek karyolası

Okuyunca belki sizlere bir anda hayalinizdeki bebek odasından uzak gelecek ama bebeğiniz için yüksek korkuluklu bir karyoladansa kullanışlı ve rahat bir yer yatağı önereceğiz. Yer yatağı hem sizin hem de büyüdükçe bebeğinizin kullanımı açısından çok kullanışlıdır. Bebeğiniz herhangi bir yerde kendisini hapsedilmiş hissetmez. Biraz büyüyüp de uyandığında hareket özgürlüğüne kavuşmak için o kocaman korkulukların üzerinden atlama çalışmaları yapmaz. Korkuluklar olmadığı için siz bebeğinizi istediğiniz şekilde ve kolaylıkla yatırabilir ve yataktan alabilirsiniz. Bebeğiniz kendi kendisine yatıp kalkma alışkanlıklarını öğrenir ve uyku-yatış saatleri konusunda bir zorlamayla hapsedildiği için değil gelişen iç disiplini sayesinde hareket etmeye başlar. 

Yattığı yerden parmaklıkları değil odasını görme ve gözlem yapma şansına sahip olur. Biraz büyüdüğünde kendi yatağını yapması çok daha kolaydır. Düzen ihtiyacını karşılar ve bunu bir alışkanlık haline getirmeye başlar. Bebeğimizin odasında özgür olması ve kendi işlerini yapmasına izin verecek bir düzen ona güvendiğinizin, onu bir birey olarak saydığınızın ve kendi başına işe yarayacağına olan inancınızın göstergesidir. Böylece bebeğiniz kendi kişiliğini inşa ederken özgüvenle ilişkili ilk tohumlar atılmış olur.

Şayet yer yatağının artılarını siz de görüyorsanız yatağın altına yerden soğuk almaması için kilitlenen tekerleri olan bir ahşap zemin ya da sunta koymanızı öneririz. İlk başlarda bebeğinizin yürüme egzersizleri için odasında bir hareket alanına ihtiyacı olacak. O yüzden mümkünse daha küçük bir yatak yapın. Yatağın altına kilitli tekerlek koydurmanız temizliği ve arzulandığında hareket ettirmenizi kolaylaştıracaktır.

Şimdi gelelim yatağın nereye konulacağına ve yatağı yapmak için  kullanacağınız malzemelere…

Yatağın pencerenin önüne konulmaması tavsiye edilmektedir. Nitekim bebekler küçükken perdelerin kordonlarına takılmalarından daha sonra ise yatağın üzerinden pencereye erişim ve düşme riskinden korkulmaktadır. Özellikle 1 yaşına kadar yatağın yanında ya da üzerinde bebeğin yanlışlıkla çekeceği, düşüreceği, yüzünü kapayabilme olasılığı olan malzemeler olmamalıdır. Bunlara kordonlu bebek monitörleri ya da müzik çalarlar, ayaklı aydınlatmalar, yataktaki yastıklar, yumuşak oyuncaklar, bebeğin hava almasını engelleme olasılığı olan yorgan ve battaniyeler de dahildir.

Yatağın mümkünse yarı ortopedik olması ve kumaşının yanmaya karşı dayanıklı olması gerekmektedir. 

Yatağın temiz kalması için çarşaf ile yatak arasına sıvı geçirgenliğini önleyecek bir koruyucu, yani alez konulması gerekir. Bebek yatarken toplanmaması için lastikli çarşaflar çok pratik ve kullanışlıdır. Yatak takımlarınızı seçerken %100 pamuklu, sentetik olmayan, mümkünse organik malzemeler kullanmaya özen gösterin.

Şayet size yine de geleneksel yöntemler daha doğru ve çekici geliyorsa o zaman seçeceğiniz parmaklı karyolada korkulukların bebeğinizin yataktan düşmeyeceği ve atlayamayacağı kadar yükseklikte olmasına, indirilip kaldırılan değil sabit korkulukların tercih edilmesine (Karyola korkulukların gevşeyerek yerinden çıkması ve bebeklerin başlarının arada sıkışması riskinden dolayı Amerika’da korkulukları indirilip kaldırılabilen bebek karyolalarının satışı yasaklanmıştır.) parmaklık aralarının bebeğinizin kafasının geçmeyeceği kadar yakın fakat elini ve ayaklarını sıkıştırmayacağı kadar mesafeli olmasına, malzemenin çocuk sağlığına zararlı hiçbir element içermemesine dikkat etmeniz tavsiyelerimiz arasındadır.

Son olarak bebek yataklarının üzerine asılan dönence (mobil) ve oyuncaklara değineceğiz. Montessori öğretileri doğrultusunda dönence ya da mobillerin yatak üzerinde kullanılmasını önermiyoruz. Nitekim Montessori uyku zamanında gereksiz tüm uyaranları kaldırmamızı öneriyor. Montessori odalarında dönenceler ya da metod içerisindeki ismiyle mobiller bebeklikte çok önemli bir yer tutuyor ancak yatak üzerinde değil hareket alanında! Dönencelerin esas fonksiyonunun bebeğimize sağlayacağı görsel, işitsel ve dokunsal uyarılar olduğu ve bebek uyumaya geçerken değil aksine en uyanık olduğu zamanlarda bebeğe sunulması gerektiğinin altı çiziliyor.

Umarız bebeğinizin/çocuğunuzun odası ona şans getirsin ve o odada çok ama çok mutlu ve sağlıklı günleri olsun. Yazımızın hareket, bakım ve beslenme/yemek alanları ile ilgili devamını aşağıdaki linklere tıklayarak okumanızı öneririz.

Hareket alanı ile ilgili yazımızı okumak için tıklayınız.
Bakım alanı ile ilgili yazımızı okumak için tıklayınız.
Beslenme/Yemek alanı ile ilgili yazımızı okumak için tıklayınız.

Yazan ve Derleyen:

Funda Güngör Akpınar, Montessori Eğitmeni, Association Montessori Internationale
Özel Mutlu Panda Montessori Anaokulu Kurucusu