Önemli Noktalar
- Apgar skoru yenidoğan bebeğin doğumdan hemen sonra dış ortama uyumunun hızla değerlendirildiği pratik bir skorlama sistemidir.
- Bebeğin kalp hızı, solunum eforu, kas tonusu, vücut rengi, hareketliliği ve uyaranlara yanıtı değerlendirilerek puanlanır.
- Skorun yorumlanması her bir parametre için verilen puanlar toplanarak yapılır.
- 8-10 arası iyi; 4-7 arası kötü, 4’ün altı çok kötü olarak değerlendirilir.
Apgar Skoru
Apgar skoru yenidoğan bebeğin doğumdan hemen sonra dış ortama uyumunun hızla değerlendirildiği pratik bir skorlama sistemidir. Kısacası APGAR terimi İngilizcede Appearance, Pulse, Grimace, Activity, Respiration terimlerinin ilk harflerinden derlenmiştir. Özellikle bebeğin kalp hızı, solunum eforu, kas tonusu, vücut rengi, hareketliliği ve uyaranlara yanıtı değerlendirilerek puanlanır. Mesela 1. ve 5.-gerekirse 10 – dakikalarda skor değerlendirilir. Fakat 1. dakika APGAR skorunun düşüklüğü acil resüssitasyon gereksinimini gösterir. Özellikle böyle durumlarda 5. ve 10. Dakikadaki APGAR skorları resüssitasyonun başarısı konusunda da fikir verir.
Bulgu | 0 | 1 | 2 |
Kalp hızı | yok | 100> | 100< |
Solunum eforu | yok | Yavaş, düzensiz | Iyi, ağlıyor |
Kas tonusu | gevşek | Kol ve bacaklar hafif kıvrık | Aktif hareketli |
Renk | Mavi, soluk | Vücut pembe , kol ve bacaklar mavi | Tüm vücut pembe |
Burun kateterine yanıt | yanıtsız | Yüz buruşturma | Öksürme veya burun çekme |
Ayrıca skorun yorumlanması her bir parametre için verilen puanlar toplanarak yapılır. Kısacası 8-10 arası iyi; 4-7 arası kötü, 4’ün altı ne var ki çok kötü olarak değerlendirilir. Ancak bu değerlendirme ile yeni doğanın ölüm riski veya kalıcı hasar olasılığı önceden tahmin edilemez. Ama APGAR skoru bebeğin dış ortama adaptasyonda sorunu olduğunu gösterir. Kısacası sorun ne kadar erken ve yetkin düzeltilirse sonuç o kadar yüz güldürücü olur. Bunun dışında bebeğin doğum haftasının küçüklüğü; analjezik, narkotik ilaç veya magnezyum uygulanması; hatta konjenital miyopati, konjenital nöropati de APGAR skorunu etkiler.
Son olarak akciğer problemleri(diyafram fıtığı vb), koanal atrezi (burun arka deliklerinin kapalı olması); özellikle kanama, sıvı kaybı; bunun dışında travmalar da APGAR skorunu etkileyebilir.
Yazan ve Derleyenler:
Dr. Gülay Kara, Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı, Muayenehane Hekimi
Funda Güngör Akpınar, Montessori Eğitmeni, Association Montessori Internationale
Özel Mutlu Panda Montessori Anaokulu Kurucus