Önemli Noktalar
- • Gebelikte hipertansiyon tanısı alan ve “albüminüri” (idrarda normalin üstünde albümin cinsi protein görülmesi) durumunda preeklampsi tanısı konur.
- • Gebeliğin herhangi bir zamanında hipertansiyon saptandığında bu mutlaka preeklampsi anlamına gelmemektedir.
- • Gebe kalmadan önce zaten hipertansiyon olduğu bilinen bir anne adayında kronik hipertansiyon söz konusudur.
- • Önceden hipertansiyonu olmayan ve ilk 20 haftalık takiplerde tansiyon değerleri normal seyreden anne adayında saptanan tansiyon yüksekliğinde gebeliğin neden olduğu hipertansiyon tanısı konur.
İlk olarak aşağıdaki yazı oldukça teknik bilgiler içerir. Eğer doktorunuz size preeklampsi kelimesi telaffuz edilmediyse veya kronik hipertansiyon hastası değilseniz yazıyı okumanız gereksizdir…
Preklampsi Nedir?
Gebelikte yapılan takiplerin herhangi birinde tansiyon değerlerinin 140/90 mm Hg (civa basıncı) ve üzerinde bulunması ve bu yüksekliğin en az dört saat aralıklarla en az iki kere saptanmış olması gebelikte hipertansiyon tanısını koydurur.
Gebelikte hipertansiyonla birlikte “albüminüri” (idrarda normalin üstünde albümin cinsi protein görülmesi) durumunda preeklampsi tanısı konur.
Ayrıca vücutta, özellikle ellerde ve yüzdeki ödem (şişme) tek başına preeklampsi tanısında yeterli değildir. İdrarda albüminin normalden fazla olması da tek başına preeklampsi tanısı koymak için yeterli değildir.
Hipertansiyon ve idrarda albümin kaybı mutlaka beraber görülmelidir.
Preeklampsi kelime anlamı olarak “eklampsi öncesi” demektir. Gebelik döneminde sara nöbetini andıran genel vücut kasılmalarının ortaya çıkması durumu eklampsi olarak tanımlanır. Preeklampsi tedavi edilmediği durumda eklampsiye dönüşme ihtimali olduğundan preeklampsiye eklampsi öncesi hastalık adı verilmiştir.
Sınıflandırma
Gebeliğin herhangi bir zamanında hipertansiyon saptandığında bu mutlaka preeklampsi anlamına gelmemektedir.
Gebelikte hipertansiyon aşağıdaki durumlardan birine bağlı ortaya çıkar.
Kronik hipertansiyon
Özellikle gebe kalmadan önce hipertansiyon olduğu bilinen anne adayında kronik hipertansiyon söz konusudur.
Gebeliğe bağlı ortaya çıkan hipertansiyon mol gebeliği gibi bazı özel durumlar hariç her zaman 20. gebelik haftasından sonra gözlenir. Bu yüzden 20. gebelik haftasından önce yapılan gebelik muayenelerinde hipertansiyon tanısı konması da gebelik öncesinden var olan ancak tanısı konamamış bir kronik hipertansiyon varlığına işaret eder.
Kronik hipertansiyonu olduğu bilinen veya gebelikte kronik hipertansiyonu olduğu saptanan anne adayı yakın takibe alınır. Böylece bu takiplerde idrarda normalden fazla albümin varlığı söz konusu olduğunda preeklampsi tanısı konur. Genel vücut kasılmaları ortaya çıktığında ise eklampsi tanısı konur. Bu durumda Kronik hipertansiyon zemininde gelişen preeklampsi/eklampsi’den bahsedilir.
Gebeliğin neden olduğu hipertansiyon (PIH: Pregnancy induced hypertension)
Önceden hipertansiyonu olmayan ve ilk 20 haftalık takiplerde tansiyon değerleri normal seyreden anne adayında saptanan tansiyon yüksekliğinde gebeliğin neden olduğu hipertansiyon tanısı konur.
Gebeliğin neden olduğu hipertansiyon farklı seyirler gösterir:
Mesela tüm gebelik boyunca hipertansiyon aşamasında kaldığı olur. Buna saf hipertansiyon ya da gestasyonel hipertansiyon (gestasyonel=gebelikle alakalı) adı verilir. Gebeliğin bitmesiyle hipertansiyon kısa zamanda ortadan kalkar. Çoğu durumda gestasyonel hipertansiyon bu aşamada kalır.
Preeklampsi geliştiği olur. Gelişen bu preeklampsi ağır seyreder ya da hafif düzeyde kalır.
Eklampsi gelişmesi olur. Eklampsi geliştiği andan itibaren preeklampsi tümüyle farklı bir boyut kazanır. Böylece anne adayı ve bebeğin hayatını tehdid eden durumlar ortaya çıkar. Tanısı erken konmuş bir preeklampsi ender olarak eklampsiye dönüşür.
Son olarak HELLP Sendromu geliştiği olur. HELLP sendromu bazen preeklampsi gelişmeden direkt olarak başlayan hayati tehlikesi olan bir durumdur ve oldukça ender görülür.
Hamilelik dönemi, doğum ve doğum sonrası ile ilgili ayrıntılı bilgiler içeren bu bölümümüz Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Dr. Kağan Kocatepe tarafından hazırlanmaktadır.
