Önemli Noktalar
- Bebeklerin ortalama doğum tartısı 3300 gramdır.
- Zamanında doğan bir bebeğin boyu ortalama ise 50 cm’dir.
- Bebekler vücutlarında fazla su ile doğarlar ve bu nedenle doğumu takip eden 3-5 gün içinde bebeğin vücut ağırlığının %3-5 i kadar doğal bir tartı kaybı olur.
- Kayıp sonrası bebek doğumdan sonraki 10 ila 15 gün içinde doğum kilosuna yeniden ulaşır.
Büyümenin en hızlı olduğu dönem anne karnında geçen süredir.
Özellikle hamileliğin son üç ayında yağ ve kas dokusu belirgin artar. Bunun dışında bebeklerin ortalama doğum tartısı 3300 gramdır.
Ayrıca hayatın ilk 6 ayındaki büyüme aynı anne karnında olduğu gibi büyüme hormonundan bağımsız hızlı büyüme sürecinin bir devamıdır. Fakat altıncı aydan sonra büyüme hızı giderek yavaşlar. Bu nedenle yaklaşık 2 yaşta çocukluk dönemindeki sabit hıza ulaşır. İlk 2 yaşta büyümeyi en çok etkileyen faktör beslenmedir. Çocukların büyüme hızları 2 yaştan itibaren genetik potansiyeline uygun hale gelir. 2-12 yaş arası -ergenlik başlayana dek- büyümeyi en çok etkileyen faktörler büyüme hormonu ve tiroid hormonudur.
Yeni doğanların büyüme serüveni…
Büyümedeki aksaklıkları erken saptamak için her çocuğun doğumdan itibaren düzenli aralıklarla takip edilmesi gereklidir. Özellikle yeni doğan bebekler ilk 15 günde tartı alımlarının yeterli olup olmadığının belirlenmesi için sık aralıklarla kontrol edilir. Hatta daha sonrasında çocuklarımız 6 aya dek ayda bir; 6 ay-2 yaş arası 3 ayda bir; 2 yaş-6 yaş arası 6 ayda bir değerlendirilmelidir. Bununla beraber büyümeyi izlerken vücut ağırlığı ve ağırlık artış hızı; boy uzunluğu ve boy uzama hızı; baş çevresi ve baş çevresi artma hızı; vücut bölümlerinin birbirine oranları takip edilir.
Tartı günü yaklaşırken;
2 yaşa dek 10 grama; daha büyüklerde 100 grama hassas teraziler kullanılır. Ayrıca bebekler çıplak olarak tartılır. Zamanında doğan bebekler ortalama 3300 gramdır. Bunun yanında annenin vücut yapısı, bebeğin kaçıncı bebek olduğu doğum ağırlığını etkiler. Ayrıca bebekler vücutlarında fazla su ile doğarlar. Bu nedenle doğumu takip eden 3-5 gün içinde bebeğin vücut ağırlığının %3-5 i kadar (nadiren %10’a dek varabilir) doğal bir tartı kaybı olur. Ama kayıp sonrası bebek doğumdan sonraki 10 ila 15 gün içinde doğum kilosuna yeniden ulaşır. Sonrasında bebekler ilk üç ay için hafta başına 150-250 gram; 3-6 ay arası hafta başına 75-150 gram; 6-12 ay arası hafta başına 50-75 gram tartı alırlar. 5. ayda doğum kilosunun yaklaşık 2 katına; 1 yaşta 3 katına ; 2 yaşta 4 katına ulaşırlar.
Boy ölçümünün süreçleri;
Boy ölçümü yaklaşık 18 aya dek yatarak, daha sonra ayakta yapılır. Zamanında doğan bir bebeğin boyu ortalama 50 cm’ dir. Doğum sonrası 0-3 ve 3-9 ay arası 8’er cm ; 6-9 ve 9-12 ay arası 4’er cm uzarlar. 1-2 yaş arası boy 10-12 cm uzar. 1 yaşında yaklaşık olarak doğum boylarının 1.5 katına, 4 yaşında 2 katına ve 13 yaşında 3 katına ulaşırlar.
Doğum öncesi dönem ve doğumdan sonraki ilk aylarda vücudun en hızlı büyüyen bölümü baştır. Baş büyümesi indirekt olarak beyin büyümesini de yansıtır. Bebeklerde baş/vücut oranı ¼ iken bu oran erişkinlerde ⅛-1/10 dur. Doğumda baş çevresi ortalama 35cm dir. 3. ayda 40,5 cm; 6. ayda 43 cm, 12. ayda 46 cm olur.
Kidokit uygulamamızda bebeğinizin kilosunu ve boyunu ölçümleyerek düzenli olarak izleyebilir ve persentil grafiklerinde ortalamalara göre nerede olduğunu izleyebilirsiniz. Ayrıca uygulamamızda da bulabileceğiniz persentil yani büyüme eğrisi bebeklerimizin gelişiminin normal şekilde ilerleyip ilerlemediğini değerlendirirken kullanılır. Böylece bebeğinizin zaman içindeki boy ve kilo gelişimine bakarak, orantılı ve tutarlı bir şekilde gelişip gelişmediğini uygulamamızı kullanarak değerlendirebilirsiniz.
Yazan:
Dr. Gülay Kara, Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı
Muayenehane Hekimi
